7 september 2025
Gemeente van Jezus Christus,
Op het geboortekaartje van Niene staat een gedeelte van de tekst uit Spreuken die wij gelezen hebben. Er staat: ‘Mogen liefde en trouw je nooit verlaten, wind ze om je hals, schrijf ze in je hart.’ Toen ik in de voorbereidingen aan Willem en Lysette vroeg waarom ze deze tekst hadden uitgekozen voor hun dochter vertelden jullie dat dit eigenlijk om twee redenen was.
Ten eerste hopen jullie dat Niene liefde en trouw in haar leven zal kennen. Dat ze met mensen omringd zal worden die haar liefhebben en dat deze mensen trouw zullen zijn in hun liefde. Dat ze er voor haar zullen zijn op de moeilijke momenten. Niet alleen mensen, maar ik weet dat jullie Niene toewensen dat ze mag voelen dat God er voor haar is met liefde en trouw in haar leven. Daarom ook Zijn zegen voor haar in deze dienst. Als een extra teken van Zijn liefde en trouw.
Aan de andere kant zijn het zulke belangrijke zaken in het leven, dat jullie hopen dat Niene deze op haar manier zal gaan uitdragen. Als een getuigenis van wat belangrijk is in haar leven. Dat, als het er op aankomt, liefde en trouw een mens overeind houden in het leven.
Ik vond dat zo mooi en zo herkenbaar als dominee, als moeder, als mens, dat ik dacht: ik ga gewoon met jullie eigen woorden beginnen in de preek. Want is dit niet wat wij onze eigen kinderen, kleinkinderen, de kinderen in onze kerk, maar eigenlijk alle kinderen in de wereld toewensen?
Dat er mensen zijn met liefde en trouw in hun leven. Dat die zaken het hart vervullen in plaats van haat, angst, boosheid of teleurstelling. Dat we hopen dat het een kwestie van ontvangen en weer doorgeven is. Dat als je liefde en trouw ontvangt, je dat ook weer door kan geven aan de mensen met wie je samenleeft.
Dat is onze hoop, ons verlangen, maar de realiteit is helaas heel anders voor vele kinderen en volwassenen. Dag aan dag blijkt weer hoe kwetsbaar liefde en trouw eigenlijk zijn.
Misschien is het wel om die kwetsbaarheid dat de schrijver van Spreuken als hij het heeft over liefde en trouw heel duidelijk de lijn met God legt. Voor hem is God de bron en het oriëntatiepunt van liefde en trouw. Gods liefde is onvoorwaardelijk en Zijn trouw is oneindig. Wat er ook gebeurt, Hij blijft naar ons op zoek en ons Zijn liefde aanbieden. Er zijn zoveel verhalen in de Bijbel die dat laten zien. De komende weken zullen we een paar daarvan voorbij horen komen.
Wanneer we willen weten wat liefde en trouw écht waard zijn, dan biedt God zich aan als oriëntatiepunt. Hoe Hij ons lief heeft, hoe Hij trouw is, zo mogen wij ook doen voor anderen in deze wereld. Of in ieder geval dat proberen.
Daarin kunnen we niet zonder Jezus, die Gods liefde en trouw dichterbij heeft gebracht. Als we naar Jezus kijken, dan zien we God zelf aan het werk in deze wereld. Een beter oriëntatiepunt kunnen we ons niet wensen. Al hadden we misschien wel gewenst dat het wat makkelijker was geweest, want Jezus heeft ook laten zien hoeveel het kan kosten om met onvoorwaardelijke liefde en oneindige trouw te leven.
De schrijver leert ons dus: gebruik God als bron en oriëntatiepunt voor liefde en trouw in je leven. Hij heeft daarbij drie regels:
- Vertrouw op God, niet zomaar vertrouwen, maar met je hele hart. Durf er van uit te gaan dat God van je houdt en het beste met je voorheeft. Zelfs als de twijfel toeslaat of God afwezig lijkt in de wereld of je eigen leven.
- Wees niet eigenwijs, ga bij God te rade, overleg met hem en geef Hem de ruimte en tijd om te antwoorden.
- Mijd het kwaad. Het klinkt zo simpel, maar soms is de eerste stap die je kan zetten om het goede te doen het kwade uit de weg gaan.
Wat levert het je op om je aan deze drie regels te houden? Daarover zegt hij in vers 4: ‘God en de mensen zullen je genegen zijnen je zult waardering ondervinden.’ Woorden die doen denken aan wat er in het boek Handelingen der Apostelen bijvoorbeeld over de eerste christenen gezegd wordt. Van hen wordt gezegd dat ze in aanzien stonden bij het hele volk.
Je zou kunnen zeggen dat ze opvielen door de manier waarop ze in het leven stonden. Daarmee maakten ze verschil en maakten ze mensen nieuwsgierig naar de weg die zij volgden. Wat doen jullie en waarom heeft dat zo’n goede, positieve uitwerking voor de mensen om jullie heen?
Nu is het niet zo dat we moeten geloven om daarvoor waardering terug te verwachten. Ik denk dat we eerder het tegendeel ervaren. Dat we vaak moeten uitleggen waarom we geloven en waarom we tijd steken in zo’n ouderwets instituut als de kerk. Maar toch is het niet zo gek wat de schrijver van Spreuken hier zijn leerlingen voorhoudt. Namelijk dat je door te leven met liefde en trouw een verschil kan maken in de wereld. Dat je daarmee laat zien dat het anders kan en soms misschien ook wel anders moet.
De term die in het tweede deel van de lezing wordt gebruikt voor deze levenshouding is ‘wijsheid’. De mens die op God vertrouwt en in Zijn voetsporen leeft met liefde en trouw is een wijs mens. En die wijsheid is kostbaarder dan al het andere in deze wereld. Het is de wijsheid waarmee God de wereld gemaakt heeft en die Hij met de wereld gedeeld heeft. Door te streven als een wijs mens in het leven te staan, (en ik denk daarbij aan dingen als bedachtzaamheid, durven doorvragen, je oordeel opschorten tot je meer weet, beseffen hoe veel er is dat je nog niet weet. Een lang niet compleet lijstje, want u hebt vast andere goede typeringen van een wijs mens in uw hoofd). Maar door te proberen als een wijs mens in het leven te staan, leef je het leven zoals het bedoeld is door God.
Daarom voeg ik wijsheid graag toe aan het lijstje zaken die we onze kinderen toewensen voor de rest van hun leven. Tegelijk is het iets waarvan we zelf hopen dat we het mogen ontvangen om ook weer door te geven.
Want ik ben ervan overtuigd dat mensen in wie liefde, trouw en wijsheid bloeien, als vruchten aan een boom, heel dicht bij God zelf leven. Niet dat dit je leven altijd makkelijker maakt. Wijsheid, liefde en trouw zullen je vaak genoeg motiveren om dingen te doen en keuze te maken die niet populair zijn. Die ingaan tegen veel van wat in de cultuur om je heen belangrijk of noodzakelijk wordt gevonden. Dat hebben we allemaal misschien al wel eens ervaren.
Toch is het de moeite waard om te verlangen naar deze drie vruchten van Gods nabijheid in je leven. Omdat je door zo te leven een instrument van God zelf kan worden om de wereld te laten zien hoe Hij de wereld bedoeld heeft. Dat het Zijn verlangen is dat mensen met onvoorwaardelijke liefde en onverbrekelijke trouw met elkaar en met Hem zelf omgaan. Ondersteund door Zijn wijsheid om op de momenten dat het erop aankomt de juiste keuzes te maken.
Daarom speciaal voor Niene, en symbolisch voor ons allemaal, Gods schatkist met daarin Liefde, Trouw en Wijsheid. Natuurlijk kan er nog veel meer in deze schatkist. Maar met dit als basis heb je alles wat je nodig hebt om een mens te worden naar Gods hart.
Amen
