Gemeente van Jezus Christus,

Wat fijn om je weer te zien! Ik denk dat dat een zin is die de laatste weken veel vaker dan normaal is uitgesproken, nu we langzaamaan weer wat uit de lockdown komen, weer vaker over straat gaan en elkaar weer voorzichtig ontmoeten.

Wat is het ook fijn om elkaar weer te zien, zeker nu we hebben ervaren dat dat niet meer vanzelfsprekend is.

Wat fijn om je te zien! Vaak reageren we dan met: ook fijn om jou te zien.
Een poos geleden kwam ik in de Netflixserie Grace&Frankie een andere reactie tegen.
Iemand zei: wat fijn om je te zien! En de reacties was: wat fijn om gezien te worden.
Ik vond dat zo mooi dat ik het niet meer vergeten ben.

Wat fijn om je te zien! Wat fijn om gezien te worden.
Dat kwam weer boven toen ik bezig was met de Bijbeltekst voor vandaag.

Het begint in dit Bijbelgedeelte namelijk allemaal met het zien van Jezus: hij ziet nood.
Hij ziet uitgeputte en vermoeide mensen als schapen zonder herder.
Hij ziet een oogst.
En hij ziet een tekort aan mensen die met hem die oogst kunnen binnenhalen.

En Mattheus, de schrijver van het evangelie ziet ook, hij ziet zijn hoorders. Verrassend genoeg komt dat naar voren door de opmerking dat de leerlingen op zoek moeten gaan naar de verloren schapen van het volk van Israel, en niet naar de heidenen moeten gaan.
Mattheus ziet zijn publiek voor zich: joods-christelijke hoorders voor wie het een worsteling was om hun positie te vinden in de joodse traditie waarin ze waren opgegroeid enerzijds en hun geloof in Jezus anderzijds. Mattheus ziet hen en doet zijn best om hen mee te nemen op een manier die hen het gevoel geeft dat ze er helemaal bij horen door te laten zien dat Jezus deel is van het verbond van God met Israel.
Ze hoeven niet hun religieuze wortels los te laten om in het christendom te stappen, maar ze zijn zelf onderdeel van de ontwikkeling van de komst van Jezus binnen hun religieuze traditie. Er is voor hen dus niet sprake van een breuk, maar van een voortgang.
Vorige week klonk in deze kerk het slot van het evangelie van Mattheus, hoofdstuk 28, waar Jezus zijn leerlingen weg zendt met de woorden: ga op weg en maak alle volken tot mijn leerlingen. De tekst van vandaag klinkt in dat bredere perspectief van het hele evangelie als een opstap, als een weg ergens naar toe.
Voor ons is de opdracht om op zoek te gaan naar de verloren schapen van Israel dus misschien op het eerste gehoor wat afwijzend en uitsluitend, maar voor de eerste hoorders juist inclusief en omarmend.

Jezus ziet, Mattheus ziet, en wat zien wij?
Volgens mij kunnen wij op dit moment in de wereld zien wat er gebeurt als mensen niet gezien worden. Als mensen niet op waarde worden geschat vanwege de kleur van hun huid.
De diepe, diepe pijn die dat met zich meebrengt, de woede ook, de onmacht die langzaam maar zeker een stem wordt die steeds luider en met steeds meer stemmen klinkt: Black lives matter. Niet gezien worden kan verwoestende gevolgen hebben, en diepe sporen nalaten.

Wel gezien worden daarentegen is bevrijding, is tot je recht komen, zodat je tot bloei kan komen. Uit de schaduw in het licht. Daar waar Jezus leven blijk van geeft: van zijn ontmoetingen met mensen tot aan zijn dood en opstanding. Van het donker naar het licht.

Jezus ziet de nood van uitgeputte mensen en een oogst die wacht. Maar hij ziet nog meer: hij ziet in zijn leerlingen, en door zijn leerlingen heen ook in ons potentiele arbeiders in zijn koninkrijk.

En hij geeft de instructie mee vooraf om met weinig op pad te gaan. Geen geld en geen goed. Blijkbaar heb je dat niet nodig. En dat is interessant, want vaak genoeg denken we juist heel veel meer nodig te hebben dan alleen onszelf. Hoe bevrijdend deze boodschap kan zijn zag ik in een aflevering van de netflixserie Queer Eye. Nu lijkt het net alsof ik niets anders doe dan series kijken, maar dat valt echt wel mee. Er zit gewoon heel veel preekmateriaal in Netflixseries, mocht je ooit nog een excuus nodig hebben om iets te kijken.

Queer Eye is een Amerikaanse serie over 5 vrienden die mensen een totale metamorfose geven. Ze geven mensen vaak net het zetje dat ze nodig hebben om uit hun eigen schaduw te stappen in het licht. En wat hen samenbindt is dat ze zelf allemaal uit de kast zijn gekomen als homo, en daarmee weten ze iets van uit de schaduw in het licht stappen. In het nieuwste seizoen komen ze langs bij een Amerikaanse dominee van de Evangelisch Lutherse kerk in Philadelphia. Zijn gemeente heeft hem opgegeven voor het programma. Hij is al even uit de kast als homo, maar hij heeft het zelf tegelijkertijd nog maar half geaccepteerd. Hij voelt zich schuldig tegenover de mensen die hij teleurgesteld heeft in zijn leven, en tegenover de mensen die hij nog steeds teleurstelt.
En hij voelt zelf wel dat dat hem tegenhoudt om voluit zichzelf te zijn, om naar voren te stappen en zijn ruimte in te nemen. Maar daar voelt hij zich dan ook weer schuldig over.
En het is aan hem te zien, hij ziet er uiterlijk niet zo verzorgd uit, maar ook aan zijn blik: schuchter, verstoppend. De vijf vrienden willen hem helpen om uit zijn schaduw te stappen, volledig te accepteren wie hij is, zodat hij zijn plek in de wereld in kan nemen, en in zijn geval is dat: als voorganger van zijn kerk.

Een indrukwekkend moment in het programma is wanneer hij tegenover twee collega’s zit, ook dominees in de Lutherse kerk, die dezelfde weg als hij hebben afgelegd. Een van zijn collega’s heeft een stola meegenomen die zij zelf ook weer van iemand gekregen heeft en daarbij zegt ze tegen hem: jij maakt deel uit van de roeping van zovelen die jou zijn voorgegaan, jij belichaamt de vrijheid die je met je doop gekregen hebt. Ga, en verkondig die vrijheid.

Het is zo’n ontroerend moment omdat je aan hem ziet dat deze woorden en de handeling hem raken en bevrijden. En volgens mij mogen we de woorden van Jezus, dat we op weg moeten gaan met weinig, ook zo zien dat we niet veel nodig hebben om op pad te gaan, omdat wij het zelf zijn die nodig zijn. Want hoe meer we denken nodig te hebben, hoe langer we bezig zijn met de voorbereiding – dat wil zeggen: uitstellen om echt op weg te gaan- , en hoe zwaarder de reis is met al het gesjouw. Travel light, zegt Jezus.

Je hebt niet veel nodig, jijzelf bent nodig. En niet omdat we onszelf nou zo geschikt vinden, maar omdat Jezus ons roept, omdat Hij ons ziet.

En als je dan op weg gaat met de boodschap dat het koninkrijk nabij is,
wees er dan wel op voorbereid dat niet iedereen op je zit te wachten.
Dat is misschien niet leuk, maar ook wel de nuchtere realiteit. En daarbij weet je nooit helemaal wat de reden is voor iemand om niet open te staan voor de boodschap van hoop en bevrijding. Soms wil iemand niet gezien worden, of niet door jou of mij, of niet op dit moment. Ga daar mild mee om, en schud het stof van je voeten.

Daar nog even over, dat stof van je schoenen schudden.
Samuel Wells, een Engelse theoloog die mij inspireert en die u dus wel vaker nog voorbij zult horen komen, zegt daarover: stof van je schoenen schudden klinkt misschien als een daad van onverschilligheid.
Stof is vuiligheid, is iets waar we vanaf moeten, is dood materiaal.
Stof is iets waar wij misschien niet zoveel mee kunnen.
Maar voor God is stof wat anders. God maakte Adam uit het stof van de aarde staat in Genesis 2.
Als er iemand is die iets met stof kan, is God het.

Als wij niet verder komen, kan God dat wel. Het stof van je schoenen schudden is weten wanneer je grenzen zijn bereikt als mens.
Het is geen daad van onverschilligheid maar het is een gebed.
Een gebed tot God om verder te gaan met wat jij moet loslaten.
En dat geldt ook voor het oordeel. Het is niet aan ons om te oordelen.
We zijn geroepen om Jezus te volgen, maar niet om God te zijn.
Schud het stof van je schoenen in het vertrouwen dat God van stof iets nieuws kan maken.

En met al deze instructies, worden ook wij geroepen om op weg te gaan en te zien, net als Jezus, net als Mattheus en de leerlingen. Want de nood is er nog steeds, maar – de oogst ook.

Ik kijk er naar uit om jullie in de komende tijd te gaan zien en gezien te worden. Om samen met jullie zowel de nood als de oogst te ontdekken, en samen op weg te gaan als door God zelf geroepen mensen.
En vergeet daarbij niet
dat er een oogst is,
dat Jezus er vertrouwen in heeft dat ook wij een rol kunnen spelen bij het oogsten,
dat je onderweg weinig meer nodig hebt dan de boodschap dat het koninkrijk nabij is
en u, jij en ikzelf, gezien in het licht van Christus.

Amen.