5 april 2020
Gemeente van Jezus Christus, lieve mensen,
Ik weet niet hoe het jullie vergaan is de afgelopen weken, maar mijn stemming kan nogal fluctueren. Het ene moment heb ik het gevoel mijn draai een beetje gevonden te en kan ik genieten van de tijd die ik met het gezin samen heb, maar het andere moment is alles mij teveel en ben ik het gevoel van controle helemaal kwijt.
Soms heb ik energie en ben ik vol creatieve ideeën. Een ander moment ben ik vermoeid, verdrietig en ontbreekt mij alle moed. Zucht ik eens diep bij het idee dat dit misschien nog wel maanden onze werkelijkheid is.
Soms heb ik energie en ben ik vol creatieve ideeën. Een ander moment ben ik vermoeid, verdrietig en ontbreekt mij alle moed. Zucht ik eens diep bij het idee dat dit misschien nog wel maanden onze werkelijkheid is.
Het nieuws, dat op prominent aanwezig is, draagt bij aan dit gevoel van uitersten.
We horen verhalen van groot verdriet én verhalen van hoop.
We zien heel veel creativiteit, maar ook hoe mensen helemaal vastlopen.
We horen verhalen van groot verdriet én verhalen van hoop.
We zien heel veel creativiteit, maar ook hoe mensen helemaal vastlopen.
In onze waardering van deze verhalen en van onze eigen stemming kunnen we het idee hebben dat we moeten kiezen tussen de ene of de andere kant. Dat de ene houding beter is dan de andere. Teleurstelling ligt op de loer als het je even niet lukt de ‘goede’ kant te kiezen.
Moeten we kiezen?
Is dat wat je overeind houdt?
Of hebben beide kanten evenveel recht om er te zijn?
Is dat wat je overeind houdt?
Of hebben beide kanten evenveel recht om er te zijn?
Kijk maar eens naar deze twee schilderijen van Macha Chmakoff. Een Franse kunstenares en theologe. Allebei de doeken gaan over het verhaal van de intocht van Jezus in Jeruzalem. Hetzelfde verhaal, maar twee totaal verschillende werken, gemaakt door één en dezelfde kunstenares.
Het ene schilderij is in koude, grijs en blauw tinten. Op mij komt het wat afstandelijk over. Er staan heel veel mensen, maar toch is die figuur op die ezel eenzaam. Er is afstand tussen hem en het publiek.
‘Hij ging zijn weg zo eenzaam, tot in Jeruzalem’, zo zingt een lied in het liedboek. De mensen zingen hem toe, maar als enige beseft Jezus ten volle wat hem te wachten staat. Hij weet van de moeilijke weg die komen gaat, zodra hij de poort door is en Jeruzalem binnengaat. Een weg die hij helemaal alleen moet gaan. Niemand kan hem beschermen voor de vernedering, haat, pijn en uiteindelijk de dood die gaan komen
Een andere evangelist vertelt hoe Jezus bij zijn intocht moet huilen. Te midden van de drukte is er het verdriet om wat komen gaat. Tranen die niet worden begrepen.
‘Hij ging zijn weg zo eenzaam, tot in Jeruzalem’, zo zingt een lied in het liedboek. De mensen zingen hem toe, maar als enige beseft Jezus ten volle wat hem te wachten staat. Hij weet van de moeilijke weg die komen gaat, zodra hij de poort door is en Jeruzalem binnengaat. Een weg die hij helemaal alleen moet gaan. Niemand kan hem beschermen voor de vernedering, haat, pijn en uiteindelijk de dood die gaan komen
Een andere evangelist vertelt hoe Jezus bij zijn intocht moet huilen. Te midden van de drukte is er het verdriet om wat komen gaat. Tranen die niet worden begrepen.
Het andere schilderij is veel warmer. Blauw, maar vooral geel en veel oranje maken de sfeer heel anders. De mensen omgeven Jezus. Zoals Matteüs in zijn verhaal vertelt dat de mensen voor hem uit lopen en achter hem aankomen. Alles loopt in elkaar over. Een sfeer van warmte en enthousiasme.
Het is het verhaal over het volk dat gezien heeft welke bijzondere dingen Jezus gedaan heeft. Hij is misschien wel dé Messias. De speciale profeet die God zou sturen om zijn volk te redden. Jezus heeft mensen genezen. Hij heeft verteld over een koninkrijk waar de arme mensen het belangrijkst zijn. Nu komt hij in Jeruzalem aan, het centrum van de macht. Ze zingen voor hem: ‘Hosanna, gezegend hij die komt in de naam van God’. Jeruzalem beeft er van zo vertelt het verhaal!
Het is het verhaal over het volk dat gezien heeft welke bijzondere dingen Jezus gedaan heeft. Hij is misschien wel dé Messias. De speciale profeet die God zou sturen om zijn volk te redden. Jezus heeft mensen genezen. Hij heeft verteld over een koninkrijk waar de arme mensen het belangrijkst zijn. Nu komt hij in Jeruzalem aan, het centrum van de macht. Ze zingen voor hem: ‘Hosanna, gezegend hij die komt in de naam van God’. Jeruzalem beeft er van zo vertelt het verhaal!
Deze twee kunstwerken maken heel goed zichtbaar hoe je één verhaal op minstens twee hele verschillende manieren kan vertellen. Het ene verhaal is niet meer waar dan het andere. Ze kloppen allebei en mogen allebei gehoord worden.
Een belangrijke les voor deze tijd waarin we het uit moeten houden met de uitersten in het nieuws en in de verhalen van anderen. Een tijd waarin we het misschien ook wel moeten uithouden met de uitersten in onszelf. Het verhaal over deze tijd en hoe wij die beleven kan in vele verschillende kleuren verteld worden. Iedere kleur heeft zijn eigen waarde.
Een belangrijke les voor deze tijd waarin we het uit moeten houden met de uitersten in het nieuws en in de verhalen van anderen. Een tijd waarin we het misschien ook wel moeten uithouden met de uitersten in onszelf. Het verhaal over deze tijd en hoe wij die beleven kan in vele verschillende kleuren verteld worden. Iedere kleur heeft zijn eigen waarde.
Toch is dat niet het enige dat te zeggen valt. Het is heel menselijk om naar verbinding te zoeken. Wat houdt alles nu een beetje bij elkaar?
In de schilderijen van Macha Chmakoff is dat die figuur op die ezel. In beide kunstwerken neemt die een prominente plaats in. Het doet er toe dat het een ezel is waar op gereden wordt. Want een ezel is een werkdier en vervult een dienende rol. Hij wordt gebruikt om lasten te dragen die te zwaar zijn om te tillen door een enkel mens. Met een ezel ga je geen oorlogen winnen, zoals je met een paard wel doet. De keuze van Jezus voor de ezel is een statement. Daarmee laat Jezus merken: ik ben er niet om boven jullie uit te toornen, maar om jullie te dienen en jullie lasten te dragen.
Matteüs zegt iets over Jezus op zijn ezel, namelijk dat hij zachtmoedig is. Toen ik dat woord een paar keer in mijn mond nam besefte ik hoe mooi dat woord is. Zachtmoedig: zacht en moed, samen verbonden in één woord. Het lijkt een tegenstelling te zijn. Moed is toch zoiets anders dan zachtheid? Toch passen ze samen.
Als eenzame figuur die zijn lijden tegemoet gaat is Jezus zachtmoedig. Hij is zacht voor de mensen die hem één voor één in de steek laten. Én hij gaat moedig door op zijn weg. Juist voor de mensen die hem in de steek laten.
Zachtmoedigheid past ook bij de bejubelde profeet Jezus. De lof mag er zijn, hij laat zich er door omringen. Hij tempert de verwachtingen niet, maar gaat met een zachte moed Jeruzalem tegemoet.
Zachtmoedigheid past ook bij de bejubelde profeet Jezus. De lof mag er zijn, hij laat zich er door omringen. Hij tempert de verwachtingen niet, maar gaat met een zachte moed Jeruzalem tegemoet.
Terwijl wel achter Jezus aan gaan, van hem leren, kan het zo zijn dat zachtmoedigheid ons kan helpen om een beetje grip te houden. Zachtheid en moed houden elkaar namelijk mooi in evenwicht.
We kunnen een flinke portie zachtheid gebruiken, om te respecteren en accepteren dat het verhaal van deze tijd in vele verschillende kleuren geschilderd kan worden. Dat het verschil met anderen groot kan zijn, maar ook in onszelf groot kan zijn. Dat vraagt om zachtheid en mildheid.
Maar we hebben ook moed nodig. De moed om door te gaan, vertrouwen te houden in elkaar en de hoop dat ook deze crisis voorbij zal gaan. Al zal het misschien lang duren en al zullen we de gevolgen lang blijven voelen.
Maar we hebben ook moed nodig. De moed om door te gaan, vertrouwen te houden in elkaar en de hoop dat ook deze crisis voorbij zal gaan. Al zal het misschien lang duren en al zullen we de gevolgen lang blijven voelen.
Dat die Geest van zachtmoedigheid met je mee mag gaan, Pasen tegemoet.
Amen
