6 november 2016
Gemeente van Jezus Christus,
Een vriend vertelde laatst dat hij tijdens een moment
op zijn bruiloft ineens moest denken aan de dood.
Het was net voor de ringwisseling,
toen hij in de ogen van zijn aanstaande vrouw keek.
Gek eigenlijk he? Zei hij.
Ik dacht even na.
Nee, eigenlijk niet, zei ik.
Als je ergens heel erg van houdt,
komen ontroering,
angst, verdriet en liefde soms samen.
Misschien juist wel op dat soort momenten.
Op de drempel van iets belangrijks.
Bij een overgang,
zoals je bijvoorbeeld je kind kunt nazwaaien bij
een eerste schooldag. Tas achterop, zadel goed afgesteld,
Zal dat wel goed gaan? En wat gaan de jaren snel!
Of wanneer je een van je ouders bezoekt
in het ziekenhuis.
Daar, in het ziekenhuisbed zie ineens je hoe oud
je vader is geworden. En je denkt
aan alle gesprekken, maar ook aan verloren momenten,
verkeerd begrepen uitspraken en ruzies misschien.
Wanneer je ergens heel erg van houdt,
gaat het lot van iemand je ter harte.
Je wilt dat het goed met ze gaat,
wenst ze alle liefde van de wereld.
Soms is het lastig als iemand van wie je houdt
iets overkomt, of keuzes maakt die
het leven moeilijker maken, of
niet uit een moeilijke periode meer lijkt te kunnen opkrabbelen.
Zo’n soort situatie maakt je als vriend,
als geliefde, als familie misschien machteloos.
Vandaag staat Jezus aan de poort van Jeruzalem,
en hij begint te huilen.
Als was Jeruzalem een geliefde,
zo spreekt hij de stad dan ook toe:
Oh jeruzalem, had ook jij op deze dag maar geweten
wat vrede kan brengen! Maar dat blijft voor je verborgen,
ook nu.
Het punt waarop dit stuk tekst in de bijbel staat,
is net nadat jezus de olijfberg op een veulen
is afgedaald, terwijl mensen hosanna zongen,
hun mantels op de weg hadden gelegd en God prezen.
Vanuit die vreugde
komt Jezus nu vandaag tot stilstand
en huilt over het lot van de stad Jeruzalem.
Het lijkt alsof onmacht ook voor hem
hierin een rol speelt.
Had je maar geweten wat vrede kan brengen, zegt Jezus
alsof het de stad voor het grijpen ligt.
Jezus wil het laten zien, aan Jeruzalem, terwijl hij
misschien achterom kijkt naar de echo van de hosannas,
de mantels, de mensen.
Kijk, dit hier, is vrede. Vrede, en vreugde,
en blij zijn met elkaar, met God.
Snap het dan toch.
Vanuit die onmacht zien we Jezus daarna naar de tempel gaan
en daar ontstaat iets meer:
namelijk woede. Niet alleen meer tranen hier,
maar een uitbarsting van
heilige woede,
waarmee jezus de handelaars wegjaagt en de
tempel herclaimt en er dagelijks onderricht geeft, terwijl de politieke en religieuze machthebbers op een afstand toekijken en zich beramen op een plan om
Jezus aan te pakken.
En zo eindigt het stuk voor vandaag.
We weten allemaal dat Jezus helaas gelijk had,
in zijn verdriet om Jeruzalem.
De stad en zijn inwoners hebben veel te verduren gehad,
en nog steeds.
Er valt sowieso veel te huilen vandaag de dag,
zoveel plekken op de wereld waar geen vrede is.
Zoveel mensen die niet in veiligheid leven.
Zoveel leven dat geschonden wordt,
ook de natuur.
Onmacht kan je dan lamslaan.
Maar: oog in oog met onrecht dat je raakt,
kan het ook omslaan in de heilige woede,
zulke woede die we in het verhaal van vandaag tegenkomen.
Heilige woede, is woede die je voelt opkomen
wanneer je ziet dat iets gebeurt wat niet hoort te gebeuren.
Dat is wanneer er een vuur in je bovenkomt dat zegt:
dit kan niet, zo kan het niet!
Hoe zit het bijvoorbeeld, dacht een aantal initiatiefnemers,
met de 4000 vluchtelingen nederland had beloofd binnen twee jaar op
te nemen, maar nu nog vastzitten in griekenland?
Zij starten de campagne we gaan ze halen en hopen op 30 november
naar den haag te rijden voor een protestactie. Chauffeurs worden
overigens nog steeds gezocht.
Of het grootste protest door native americans in de geschiedenis
die nu in het standing rock reservaat plaatsvindt om te voorkomen
dat door de grond en het grondwater een enorme pijplijn wordt aangelegd.
Als je heilige woede voelt dan kun je niet anders meer dan
actie ondernemen.
Het is dezelfde woede waarmee Jezus
de handelaars wegjoeg en van de tempel weer een plek
van God maakte.
Wanneer je van iets houdt, gaat het lot je aan het hart.
Het hart wordt geraakt.
Wanneer je van iets houdt, gaan liefde, angst en ontroering
samen.
Want alles wat waarde heeft, is ook kwetsbaar.
Lucebert, een dichter uit de vorige eeuw schreef ooit het volgende gedicht:
Het heet:
De zeer oude zingt
er is niet meer bij weinig
noch is er minder
nog is onzeker wat er was
wat wordt wordt willoos
eerst als het is is het ernst
het herinnert zich heilloos
en blijft ijlings
alles van waarde is weerloos
wordt van aanraakbaarheid rijk
en aan alles gelijk
als het hart van de tijd
als het hart van de tijd
Alles wat werkelijk waardevol is – als het er in het leven écht op aankomt – is kwetsbaar. Je kunt het niet ‘pakken’,
niet vasthouden; je kunt het wel áanraken of er door aangeraakt wórden.
Die aanraakbaarheid maakt het leven rijk
De slotregel, benadrukt nog eens, als een refrein,
het belang van leven met aandacht
in het hier en nu: ‘het hart van de tijd’
is het heden waarin alles van waarde aanraakbaar is,
dichterbij dan we denken.
Zo hebben wij, vind ik, als kerk, als mensen die
hier zijn, de op te staan voor
dat wat weerloos is en van waarde geschonden wordt.
Aangeraakt te worden,
ontroert te zijn,
en bij onrecht op te komen. Aan te raken. In het hart van de tijd.
In het nu. Nu is de tijd. Niet later maar nu.
Ja maar, zegt u misschien.
Ik kan niet meer mee met ‘We gaan ze halen’.
Daarvoor ben ik te oud.
En standing rock ligt ver buiten mijn wereld.
Het zijn maar voorbeelden.
Onrecht gebeurt helaas ook in de kleine
hoeken en gaten van ons eigen leven.
Een collega wordt gepest,
een kind wordt uitgelachen,
een vrouw wordt niet geholpen in de winkel,
een gezin kan de huur niet betalen,
een oude buurman krijgt niet de juiste zorg.
En wat te denken van het onrecht dat we onszelf
soms aandoen,
in hoe we denken over onszelf,
hard zijn voor onszelf,
onszelf ons niets gunnen.
Alstublieft.
Wordt aangeraakt, ontroert,
ontplof met heilige woede,
zodat de wereld zal leren kennen,
wat vrede is.
Amen
