12 november 2017
Lieve mensen,
Wie heeft er de afgelopen week een regenboog gezien?
Met alle buien was het de afgelopen tijd perfect weer voor regenbogen. Misschien niet zo mooi en compleet als deze, maar toch.
De regenboog spreekt tot de verbeelding. Het is tot een symbool geworden van veel verschillende zaken
De regenboog staat bijvoorbeeld symbool voor leven, hoop, belofte, schepping, harmonie, transformatie en eenheid in alle verschillen
De lhbt-beweging, waarbij de afkorting staat voor lesbische vrouwen, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders, gebruikt een regenboogvlag. Symbool voor de vele kleuren in seksualiteit die er kunnen zijn. Een veelkleurigheid die nog steeds het onderwerp is van veel discussies en vooroordelen. Willie Elhorst, predikant in Bussum, is ook als LHBT- predikant aangesteld door de Protestantse Gemeente Amsterdam.
De internationale vredesbeweging heeft ook de regenboogvlag geadopteerd. Vaak met het woord vrede of peace erop, maar soms ook met de vredesduif op de vlag. Als je er over nadenkt is dat een hele mooie symboliek. In vrede met elkaar samen leven, vraagt dat je in alle veelkleurigheid, met alle verschillen die er tussen mensen zijn, toch met elkaar kan samen werken en elkaar probeert te begrijpen.
Het is alsof ik de verschillende kleuren van de regenboog die we tot nu toe opgebouwd hebben uitdeel. ….
Zoals de kleuren nu door de kerk verspreid zijn, zo houdt ieder van jullie, ieder van ons (ook iedereen die niets heeft gekregen) een kleur vast. Omdat ieder mens iets heeft waar hij of zij goed in is.
Zo zijn er mensen die goed zijn in gastvrijheid. Mensen waarvan je weet dat je er altijd welkom bent. Voor een luisterend oor of gewoon voor wat afleiding en gezelligheid. Misschien een opa of oma, een vriend of vriendin. We kennen allemaal wel iemand. Die mensen geven wij vandaag de kleur violet mee.
Geef om de noden van de heiligen zo noemt Paulus dat. Heiligen, niet omdat we perfect zijn, maar omdat ieder mens gemaakt is naar het beeld van God. Omdat, zoals een Joodse rabbijn eens zei, het de uitdaging is God te zien in ieder mens die je ontmoet.
Gastvrijheid maakt je kwetsbaar, want je kan ook iemand in huis halen met verkeerde bedoelingen. Er kan misbruik van gemaakt worden, maar moet je het daarom laten? Door gastvrij te zijn kan je een brug bouwen naar een ander.
Andere mensen zijn ontzettend respectvol naar de ander, de groene mensen vandaag. Niet omdat ze zich daar verplicht toe voelen, maar omdat ze oprecht geïnteresseerd zijn in de ander. Juist als hij of zij compleet anders denkt en doet, een hele andere achtergrond heeft.
Paulus zegt daarover dat je de ander belangrijker moet vinden dan jezelf. Niet omdat je zelf niets waard bent, maar omdat je van een ander zoveel kan leren.
Groen ligt dicht bij geel. Daarbij moesten we in de voorbereiding denken aan vers 16 waar Paulus schrijft: ‘Vergeet nooit dat je als christenen allemaal gelijk bent. Denk niet dat je beter ben dan een ander, maar wees een beetje bescheiden.’ We’re one, but we’re not the same. We zijn één, maar we zijn niet hetzelfde zingt U2 in hun lied. Hoe belangrijk zijn niet de mensen die je het gevoel geven dat je er mag zijn om wie je bent. Dat je niet meer of minder waard bent dan de ander? Een ander dat gevoel geven is nog lang niet zo gemakkelijk als het lijkt. Omdat we al snel geneigd zijn te denken in groepjes en wie hoort er wel of niet bij?
Zoals het filmpje dat Marinka introduceerde laat zien, heeft het in vrede met elkaar leven ook alles te maken met de behoefte aan wraak of het kunnen loslaten daarvan. Hoeveel geweld ontstaat er niet omdat mensen het gevoel hebben dat er iets recht gezet moet worden? Hoeveel oneindige cirkels houden we daarmee in stand. Hoe begrijpelijk het ook is, want als iemand mij iets aandoet moet dat toch niet ongestraft blijven.
Maar toch zijn er ook blauwe mensen. Mensen die ondanks het verdriet en de ellende en de pijn het grotere plaatje kunnen zien. Die weigeren mee gesleept te worden in haat en wraak..
Vergeld geen kwaad met kwaad, maar probeer voor alle mensen het goede te doen, noemt Paulus dat. Paulus gaat zelfs nog een stapje verder door te stellen dat je je vijanden te drinken en te eten moet geven. Een uitdagende actie, omdat je op die manier mensen aan het nadenken zet en laat zien dat het anders kan. Dat je een keuze hebt om mee te doen met wraak en haat of niet.
Andere mensen bouwen bruggen door te bidden. Gebed dat wij de kleur indigo hebben meegegeven. En dan niet het gebed als eens wensenlijstje voor God, maar als oprechte zorg om mensen. Mensen die ze goed kennen, maar ook onbekende mensen. Ik ken iemand die een hele lijst heeft van mensen voor wie ze trouw bidt. Elke dag kiest ze een paar mensen uit om voor te bidden. Dat doet ze niet alleen, ze laat je ook weten dat ze op die manier aan je denkt. Dat heeft mij altijd heel veel gedaan.
Bid onophoudelijk noemt Paulus dat. Voor jezelf, voor je vrienden en familie, voor de kerk en voor de wereld. Zo houd je het vol en geef je God de kans om je te helpen. Bijvoorbeeld door je de kracht te geven om te doen wat bijna onmogelijk is.
Dat is waar bijvoorbeeld de vredestichters op vertrouwen. De oranje mensen. Mensen die niet moedeloos worden van alle oorlog en haat in de wereld. De hopeloze optimisten kan je ze misschien wel noemen. Mensen die met hart en ziel en zonder geweld er op blijven hopen dat er vrede kan komen. Er zijn van die mensen die tijdens de grootste ruzies de brand kunnen blussen en de gemoederen kunnen kalmeren.
Maar dat zijn de enkelingen. Paulus is daar heerlijk nuchter in. Hij schrijft: ‘probeer, voor zover jij er iets aan kan doen, met alle mensen in vrede te leven.’ Zo klein begint vrede. Bij jezelf in je eigen omgeving. En er zijn mensen die daar hun hele leven aan besteden, maar iedereen kan in het klein iets doen.
Paulus eindigt dit mooie en ook lekker praktische stukje van zijn brief aan de christelijke kerk in Rome met de zin: Laat je niet overwinnen door het kwaad, maar overwin het kwaad door het goede.
Daar gaat het dus om. Als veelkleurige mensen met elkaar samen leven, door je in te zetten voor dat wat goed is voor iedereen. Dat kan je dus op allerlei verschillende manieren doen. Door gebruik te maken van de verschillende talenten die er in een groep, in een kerk is.
Wil je een mooie regenboog vormen, dan heb je elkaar nodig. De vredestichters, de mensen die bidden, de mensen die voordoen wat echt respect betekent. (mensen weer naar voren uitnodigen).
Nu zult u misschien denken: er ontbreekt nog een kleur. Dat klopt. Die wil ik als laatste toevoegen.
Het rood ontbrak nog. Het rood van de liefde. De liefde die alles wat hiervoor gezegd is overbrugd en omvat. Natuurlijk hebben respect, vrede, gastvrijheid alles met elkaar te maken. Het zijn als het ware accenten binnen de grote boog van de liefde.
Paulus begint zijn reeks van aanwijzingen niet voor niets met de opdracht: Jullie liefde voor elkaar moet echt zijn. En een regel verder: Houd van elkaar zoals broers en zussen van elkaar houden. Dat is kennelijk heel belangrijk voor Paulus. Het begint bij de liefde voor elkaar, dat is de basis van in vrede met elkaar samen leven.
Niet alleen als kerk, maar ook als maatschappij zo denk ik. Want alles wat Paulus hier zegt lijkt misschien bijna onmenselijk. Maar het zijn wel voorwaarden om het als mensen met elkaar uit te houden. Om met elkaar te kunnen leven, terwijl we toch zo anders zijn.
Weet je wat ik daarom het mooie vindt aan de regenboog? Dat er ook nog de symboliek van de boog of brug in zit. In vrede met elkaar samen leven begint er mee dat we bruggen durven bouwen. Van de ene mens naar de ander. Van de ene groep naar de ander. Dat kunnen we doen door respect te hebben, door te beseffen dat we gelijkwaardig zijn, door een hand uit te steken naar hen die we niet mogen.
Niet door op ons eigen eilandje te blijven zitten, maar door bruggen te bouwen, maken we deze wereld een betere wereld. Een eigenwijze boodschap in een tijd waar muren worden opgetrokken en verschillen steeds groter worden. Maar een beetje eigenwijs mogen we toch wel zijn?
Een regenboog, als symbool van mensen die allemaal verschillend zijn, maar met elkaar en met Gods hulp, bruggen willen bouwen. Juist als dat onmogelijk lijkt. Aan die brug kunnen en mogen we allemaal meebouwen. Want met onze eigen kleur hebben we allemaal iets moois daaraan bij te dragen.
Amen
