24 januari 2016
Gemeente van Jezus Christus,
Toen ik jong was hoorde ik voor het eerst het verhaal van Simson
en Simson was daarin een soort superheld,
die heel sterk was, en met leeuwen kon vechten.
Veel details werden vermeden in het kinderverhaal,
de vele doden bijvoorbeelden, maar dat maakte niet
uit want Simson was een van de “goeien”.
En dat maakte toen blijkbaar dat ik er verder niet zo veel over nadacht.
Voor deze dienst herlas ik het hele verhaal van begin tot het eind
en ik schrok me wezenloos.
Want Simson blijkt helemaal niet zo’n leuke vent te zijn.
Als je het verhaal leest, en misschien leuk (of leuk,
interessant) om dat thuis nog eens te doen, dan komt simson
eerder naar voren als een onvolwassen man die
snel zijn zin wil hebben, zich snel verveeld,
doelbewust dingen manipuleert,
en helemaal niet om kan gaan met zijn agressie.
Ook is het een wat sneu figuur, hij stelt (als hij het dan uiteindelijk
waagt) zijn vertrouwen steeds op met name vrouwen die
dat vertrouwen elke keer schaden,
en uiteindelijk eindigt het verhaal ook niet goed.
Vrij tragisch.
In een laatste krachtuitspatting duwt Simson, die gevangen is genomen,
en waarbij de ogen zijn uitgestoken, nog een keer tegen
twee zware pilaren aan.
Het feest gedruis van de filistijnen, zijn vijand,
komt daarmee tot een gruwelijk einde.
Ook simson zelf vindt de dood, als een soort
zelfmoordterrorist avant la lettre.
Aan het eind staat er: “Zo maakte Simson bij
zijn dood meer slachtoffers
dan tijdens zijn leven.”
Het is een vreemd soort wapenfeit.
En ik weet niet of dit de bedoeling was, toen aan het begin van Simsons
leven een engel kwam bij zijn ouders die vertelde:
het is de bedoeling dat uw zoon Simson een begin maakt met
de bevrijding van het volk van Israël uit de handen van de filistijnen.
Zo klonk de roeping, of anders gezegd, de bedoeling van Simsons opdracht.
En zo heeft hij hem zelf op zijn eigen manier ingevuld.
Woest, en voortdenderend en inderdaad
heel veel filistijnen uiteindelijk uitgeschakeld.
Maar is dat een held?
Terwijl ik thuiszat en de preek voorbereidde, keek ik eens
rond naar alle brokstukken uit dit verhaal
over die eenzame, tragische, en gewelddadige man.
Hoe ga ik hier nou een mooi verhaal van maken, dacht ik?
Hoe kan ik lovend spreken over iemand die
zo onnadenkend met zichzelf en met anderen omging?
Hoe kan ik van heldendaden spreken als die gewelddadig zijn,
en me doen denken aan de acties van de terroristen in naam
van God van vandaag?
Het is een verhaal dat schuurt, dacht ik.
Het is een verhaal dat niet goed afloopt.
Tenzij je je kunt verheugen over een groot aantal slachtoffers bij de vijand,
en dat kan ik niet meer.
Het is een verhaal dat niet rond te krijgen is.
Een verhaal waarin dingen blijven haken.
Een verhaal dat ons met vragen achterlaat.
Dat is iets wat soms moeilijk is.
Ik weet niet of u dat herkent.
We willen graag een mooi verhaal. Eentje die
goed afloopt, eentje die klopt.
Eentje waar we een goed gevoel aan over houden.
Is onze eigen wereld al niet ingewikkeld genoeg?
Mogen we dan in ieder geval een mooi verhaal!
Nee, inderdaad onze eigen werkelijkheid is ook niet zo mooi rond.
Zeker niet als het om helden gaat.
Helden willen we allemaal hebben.
Maar achter elke held zit een verhaal.
Ik weet nog goed de eerste keer dat ik las over de vele
buitenechtelijke relaties van martin luther king.
Ik vond het verschrikkelijk.
Maar ook menselijk.
Niet om te vergoelijken.
Maar als je lang genoeg graaft, zit natuurlijk in elke held een mens.
Een mens van vlees en bloed met gekkigheden, kronkels.
Het zal nooit anders worden in de werkelijkheid waarin we leven
is niemand perfect.
Ja in elke held zit een mens.
Maar het omgekeerde is ook waar:
in elk mens zit altijd ergens een held.
Daarmee bedoel ik niet dat we allemaal martin luther kings moeten worden.
Maar dat het gaat om hoe je naar
anderen en naar jezelf kijkt.
Misschien gaat het er om om altijd die potentie te blijven zien?
U mag het met mij oneens zijn,
ik hoor u graag.
Misschien zegt u: nee, er zijn mensen die zo lafhartige dingen doen,
daar wil dat niet eens meer bij proberen.
Het is soms heel moeilijk om dat te blijven doen.
Om te blijven zoeken naar de potentie van iemand.
Of, om iemand de kans te blijven geven, om een held te kunnen worden.
Dat is een bijna onmenselijke escapade om dat te blijven doen.
Over onmenselijk gesproken.
In het verhaal over Simson komt God zelf weinig om de hoek kijken.
Ja, hij wordt voortdurend aangehaald of toegeroepen door de vele personages.
Maar zelf zorgt hij eigenlijk maar op 1 moment voor aanwezigheid.
En dat is midden in het verhaal.
Simson is net weer ontsnapt aan de dood,
heeft duizend man op gruwelijke wijzee
met een ezelskaak vermorzeld.
Doodmoe en op zijn eigen manier verslagen
heeft hij erge dorst en:
“Toen liet God in de kom van het dal bij Lechi de aarde openbarsten. Er kwam
water uit en Simson dronk ervan, zodat hij weer op krachten kwam.”
Verdient deze schimmige figuur het water?
Volgens God blijkbaar wel.
Wat vindt u?
Straks gaan we dopen.
De doop is een symbool zeg ik altijd, een symbool
dat staat voor dat je altijd weer opnieuw mag beginnen.
Het water wast, verfrist, en je mag weer verder gaan.
Dat is een bepaalde genade die soms verder gaat dan wij
mensen kunnen denken.
Die genade berekent niet hoeveel je al fout hebt gedaan.
Die genade ziet in elke mens een held.
En in elke held een mens.
Onze mooie en minder mooie dingen kunnen bestaan naast elkaar
in de ingewikkeldheid van onze werkelijkheid.
In tegenstelling tot God,
gaat dat bij ons niet vanzelf.
Daar moeten we in groeien.
Elkaar leren zien zoals we zijn.
Brokstukken vol tegenstrijdigheden.
Amen
