10 november 2019
Gemeente van Jezus Christus, lieve mensen,
Dag aarde?!
Een thema met hoop. We groeten de aarde, omdat we van haar genieten. Ze is ons thuis waarop we met elkaar leven.
Het is een thema w
Het is een thema w
aarmee we onze zorgen uitdrukken. Niet voor niets staat er een vraagteken achter. Is het: dag aarde? Zijn we al te laat met veranderen? Hoe ziet de toekomst van de aarde er uit?
We hebben het al gehad over de aarde, wat wij doen voor het milieu een wat wij als persoon of als kerk nog kunnen veranderen.
Wat zegt de Bijbel eigenlijk over de aarde?
Daarvoor gaan we helemaal naar het begin van de Bijbel, naar het verhaal van de schepping. Uit de chaos roept God een wereld tot leven waar het klimaat leefbaar is voor planten, dieren én mensen.
God maakt:
Licht en donker
Hemel en aarde
Zee en land met planten
Sterren, zon en maan
Vissen en vogels
De dieren op het land
Licht en donker
Hemel en aarde
Zee en land met planten
Sterren, zon en maan
Vissen en vogels
De dieren op het land
Als laatste stap wordt de mens gemaakt. Het lijkt wel alsof God op dat punt met zichzelf in gesprek is: ‘Laten wij mensen maken die ons evenbeeld zijn, die op ons lijken’. Zo gebeurt het, er komen mensen, mannelijk en vrouwelijk, evenbeeld van God.
Vervolgens staat er dat de mens heerschappij moet voeren, de baas moet zijn over de vissen, de vogels, het vee en de hele aarde. ‘Vervul het land en bedwing het!’ zo zegt een andere vertaling.
Dat is aardig goed gelukt zou je kunnen zeggen. Zeker de laatste 100 tot 150 jaar, waarin we zoveel meer hebben ontdekt over hoe de aarde werkt, zijn we als mens de natuur steeds meer de baas geworden. Vroeger hadden de mensen nog het gevoel overgeleverd te zijn aan onbegrijpelijke machten en krachten. Natuurverschijnselen als onweer of ziektes gaven de mensen het gevoel dat er van alles in je leven kan gebeuren zonder dat je daar invloed op hebt. Natuurlijk is dat nog steeds zo, maar dat gevoel is wel steeds minder sterk geworden. We kunnen steeds beter zelf bepalen wat we willen of niet. De wereld wordt bedwongen
Toch voel je dat hier iets niet klopt. Zou het echt de bedoeling zijn om op deze manier met de aarde en alles wat daarop leeft om te gaan? Is het echt onze speeltuin waar we alles mogen doen en laten? De mens die mag heersen over de aarde.
Als er staat dat je ergens over mag heersen, dan heeft dat bij mij gelijk een negatieve klank. Heersen betekent macht uit oefenen of ten koste van anderen je positie behouden. Jezelf groot maken en daarbij anderen klein houden.
Genesis 1 is er echter heel duidelijk in dat de mens gemaakt is als evenbeeld van God, lijkend op hem. Het zegt iets over hoe waardevol en bijzonder ieder mens is, maar het is ook een opdracht. Het betekent dat de mens gevraagd wordt om beeld van God te zijn. Als er naar jou gekeken wordt, dan is er in jou, in wie je bent en wat je doet, iets van God te zien. God maakt graag gebruik van onze handen en voeten om te zorgen voor deze aarde. Beeld van God zijn is niet iets wat je bent, maar wat je doet.
Als we gevraagd worden om te heersen over de aarde dan is dat een opdracht voor de mens als beeld van God. Er wordt van ons gevraagd om te heersen zoals God dat zou doen. Je zou mogen verwachten dat ons hart net zo vol is van liefde voor de schepping en alles wat ademt, als God zelf is. Dag na dag kijkt God bij de schepping rond en ziet dat het goed is. De laatste dag, nadat er mensen zijn, ziet hij zelfs dat het zéér goed is.
Die zeer goede schepping mogen wij dienen en haar bewaken of beschermen, zoals in Genesis 2: 15 staat. Dat doen wij namens God, in zijn voetsporen.
Maar voelen wij dat nog zo?
Afgelopen week was kardinaal Peter Turkson in Nederland. Hij was hier op uitnodiging van De Balie om te spreken over ‘zeespiegelstress’. In een interview dat in de Trouw van woensdag stond had hij het over de verantwoordelijkheid van de mens. Volgens hem is het grote probleem van deze tijd de relatie tussen de mens en de schepping. Hij zei: ‘Hoe kan je, als iemand die van God houdt en in hem gelooft, niet houden van datgene wat hij gemaakt heeft?’.
Pittige woorden die ons aan het nadenken zetten over onze verantwoordelijkheid als gelovige. Boven het interview staat een stelling die samenvat waar hij voor staat en waar ik
mijn preek mee wil eindigen. Hij stelt: ´De uitbuiting van de aarde is een belediging voor God’.
We zingen Psalm 8 en daarna zullen we de reacties bespreken.
´De uitbuiting van de aarde is een belediging voor God’.
Amen
