14 mei 2023
Gemeente van Jezus Christus,
In mijn boekenkast staat een boek van de in 2021 overleden Zwitserse theoloog Hans Küng. ‘Was ich glaube’, is de titel: wat ik geloof. Het is een heel persoonlijk boek waarin hij ingaat op vragen als: wat kan ik geloven, waarop mag ik vertrouwen en wat mag ik hopen? Het is een indrukwekkend getuigenis van een groot denker. Zeker als je weet dat hij in de loop van zijn leven veel weerstand heeft ondervonden. Hij botste regelmatig met de leiding van de Rooms Katholieke Kerk die hem uiteindelijk zijn leerbevoegdheid ontnam. Menigeen had in zijn positie de kerk teleurgesteld de rug toegekeerd. Toch proef je in dit boek dat ondanks alle strijd en verdriet het geloof en de kerk voor hem niet hebben afgedaan.
Hij begint zijn boek met het woord levensvertrouwen. In de eerste bladzijden beschrijft hij hoe hij zich realiseerde dat in alle levensvragen niet de antwoorden het belangrijkste zijn maar een soort basis-vertrouwen waarmee je in het leven staat. Dit heeft voor hem ook zeker een gelovige, spirituele lading. Zijn geloof in God en Christus geven hem de grond om op te kunnen staan in zijn leven.
Aan het einde van het boek schetst hij zijn levensvisioen. Een van de kernwoorden daarin is het woord hoop. Ondanks al zijn twijfels, ondanks zijn strijd met het instituut kerk, blijft hij vasthouden aan de hoop die in hem leeft. Hij hoopt op eenheid van de kerken. Hij hoopt op vrede tussen religies. En hij hoopt op een gemeenschap van volken en naties. Dat is zijn visioen voor deze wereld.
Vraagt iemand u waarop de hoop die in u leeft gebaseerd is, wees dan steeds bereid om u te verantwoorden.
Dat is wat de schrijver van de Petrus brief schrijft en wat Hans Küng met zijn boek op indrukwekkende wijze doet. Schrijven over de passie die hij voelt voor de kerk en voor rechtvaardige verhoudingen in de wereld.
Hoop is een soort intern vuur dat in je binnenste brandt en zich niet makkelijk laat doven. Het gaat om zaken je je aan het hart gaan. Waar je, soms tegen beter weten in, een nieuwe/andere weg voor je ziet. Hoop heeft een hoog ‘en toch’ gehalte.
En toch zijn er mensen die blijven praten met de strijdende partijen in Soedan
En toch zijn er mensen die blijven bidden voor vrede in Israël en de Palestijnse gebieden
En toch zijn er hulporganisaties die in Afghanistan de mensen blijven helpen en van eten blijven voorzien, hoe moeilijk het ook is
En toch zijn er mensen als Jan Troost die in Nederland blijven opkomen voor de rechten van mensen met een beperking
En toch….. er zijn nog veel meer voorbeelden te geven
Zo bekeken leven we lang niet in een hopeloze wereld en een hopeloze tijd. Er zijn dichtbij en verder weg zoveel mensen die zich, vanuit de hoop die in hen leeft, inzetten voor een rechtvaardige wereld, voor duurzaamheid, voor vrede, voor eerlijke kansen, voor Gods goede boodschap en noem maar op. Het lijken soms maar enkelingen en kleine stemmen, maar er wordt echt veel gehoopt in deze wereld, ook door jullie.
Vele hoopvollen zullen het beeld kunnen beamen wat de schrijven van deze Petrusbrief schetst. Namelijk dat hopen niet zonder slag of stoot gaat. De schrijver gebruikt zelfs het woord lijden.
Een vrij heftig woord, wat wel paste bij de situatie van de mensen voor wie hij schrijft. Zij waren bekeerlingen en hadden hun eerdere levenswijze de rug toegekeerd. Dat betekende vaak dat zij moesten breken met hun familie en niet begrepen werden door de mensen om hen heen. Over de ‘mensen van de weg’, zoals christenen toen heette, gingen allerlei verhalen de rondte. Er zouden rare rituelen plaatsvinden en ze zouden het gezag van de keizer niet erkennen. Uiteindelijk leidde dit tot de vervolging van de christenen in grote delen van het Romeinse rijk.
En toch voelden velen aan dat deze groep gelovigen een kijk op leven en geloven had die de moeite waard was om aan mee te doen. De manier waarop vrije mensen en slaven in de christelijke gemeenten gelijk waren en met elkaar omgingen: het was radicaal en uniek in de samenleving van toen. Ondanks alle weerstand, bleef de vroege kerk groeien. Mensen raakten geïnspireerd om mee te doen.
Voor de schrijver van de brief is duidelijk waar de gelovigen de kracht en de moed vandaan halen om te blijven hopen, geloven en liefhebben. Die kracht ligt in Jezus Christus. De laatste verzen die we gelezen hebben kunnen wat raadselachtig klinken, maar dat komt omdat er zoveel in korte tijd staat. Alle onderwerpen, bijzondere dagen en belangrijke gebeurtenissen in het leven van Jezus, waar wij al 6 weken lang mee bezig zijn, weet de schrijver in 5 verzen samen te vatten. Beginnend bij het lijden van Christus, via zijn dood komt de schrijver uiteindelijk bij Jezus’ verhoging als hij schrijft over dat wat we komende donderdag mogen vieren: (er is) redding dankzij de opstanding van Jezus Christus, die de hemel is binnengegaan en nu aan Gods rechterhand zit, terwijl de engelen, machten en krachten aan Hem onderworpen zijn.
Jezus is bron van hoop en kracht voor de gelovige en de gemeenschap van gelovigen omdat hij
· Herkenning en erkenning biedt voor de moeiten en zorgen die wij soms ervaren als mens en als gelovige. Dat het allemaal niet zo makkelijk is. Zeker niet in een tijd waarin geloven steeds minder vanzelfsprekend wordt. Jezus heeft dat zelf ondervonden.
· Hij biedt perspectief en hoop door zijn eigen dood en opstanding. Jezus heeft een weg gebaand dwars door tegenstand, lijden en zelfs dood heen om: ‘u bij God te brengen’. Dat is het hart van Jezus weg op aarde, mensen thuisbrengen bij God. Zijn missie is ons meenemen op die weg die ons uiteindelijk zal thuisbrengen bij God. Dat thuis zal eens voorgoed zijn, maar mogen we ook nu al ervaren.
· Hij biedt een voorbeeld om ons leven nu mee vorm te geven. Talloze aanwijzingen komen er in dit Bijbelgedeelte voor. Allemaal doen ze denken aan de manier waarop Jezus in het leven stond en met andere mensen omging.
o Wees bereid te vertellen over de hoop die in je leeft
o Doe dat zachtmoedig en met respect voor de ander
o Wees eensgezind
o Leef met elkaar mee
o Wees barmhartig en bereid de ander te dienen
o Heb elkaar lief
Erkenning van pijn, perspectief voor de toekomst en voorbeeld om te volgen: dat is wat Jezus de gelovige te bieden heeft om met vertrouwen en hoop in het leven te blijven staan. Het is de basis van het leven met God. Want dat is uiteindelijk waar de schrijver van de brief zijn lezers, toen en nu, toe wil aanmoedigen. Om te leven met God, ondanks alle moeilijkheden die we daarbij ervaren, zoals Jezus dat ook deed.
Anneke Kaai heeft bij de woorden ‘leven met God’ het schilderij gemaakt dat ook op de voorkant van de liturgie staat. Het sprak mij aan door de lichte, lente achtige kleuren die er gebruikt werden. Ze schrijft bij dit werk: ‘De lichte kleur groen, kleur van jong leven en de schakering in het blauw, doen je wandelen en zweven. Zij geven gevoelens van intens geluk en ware vrijheid in God.’
1 Petrus 3 spiegelt ons voor hoe we juist door dat leven met God, door de kracht en het vertrouwen dat we van Jezus Christus mogen ontvangen, het verschil kunnen maken. Door het goede te doen en voor het goede op te komen, zelfs al lijkt het een druppel op de gloeiend plaat. Met Jezus kunnen we hoopvolle mensen blijven. Durven we het aan om ‘en toch’ te blijven zeggen in situaties waar het hopeloos lijkt.
Amen
