16 juli 2023
Gemeente van Jezus Christus, lieve mensen,
Toen we het met de jeugd hadden over het woord ‘verbinding’, kwamen we er achter dat het een heel breed begrip is. Heel veel heeft op de een of andere manier te maken met verbinding of het ontbreken ervan. Ga maar na, zelfs in dat hutje op de hei kan je verbinding voelen. Misschien niet met andere mensen, maar wel met jezelf of de natuur.
Wij mensen zijn gemaakt om verbindingen aan te gaan, met elkaar en met de wereld waarin we leven. In 1624 dichtte John Donne: ‘No man is an island’. Een regel die vaak geciteerd wordt. Geen mens is een eiland kunnen we het vertalen.
En de dichtregel gaat verder:
no man is an island entire of itself,
every man is a piece of the continent,
a part of the main.
Geen mens is een eiland,
in zichzelf besloten;
elk mens is een stukje continent,
deel van het geheel.
Geschreven in een tijd dat er nog geen telefoon, laat staan een mobiele telefoon met wifi bestond. Toen waren mensen geen eiland en nu zeker niet, nu we met de hele wereld verbonden zijn, de hele dag door.
Soms kan ik wel verlangen hoor naar dat eiland. Als ik zoveel aan mijn hoofd heb dat het overloopt. Als iedereen aan mijn hoofd loopt te zeuren en wat van me wil. Dan klinkt een eiland voor mezelf wel heel aantrekkelijk. Alleen ben ik bang dat ik me er binnen de kortste keren zou vervelen.
De mens is een sociaal wezen dat niet zonder verbinding en relaties kan. Voor God geldt dat net zo. De Bijbel begint ermee om te vertellen hoe God de wereld en de mensen schept vanuit liefde en een diep verlangen naar verbinding. Vanaf dat eerste hoofdstuk wordt dat steeds opnieuw verteld. God is ook geen eiland, maar verlangt naar een relatie met u, met jou en met mij.
Dat is wat Jezus aan zijn leerlingen vertelt met zijn verhaal over de wijnstok en de ranken. In 7 verzen staat daar maar liefst vier keer de zin: jullie moeten met mij verbonden blijven. Dat is dus kennelijk heel belangrijk.
Om duidelijk te maken wat hij daar mee bedoeld gebruikt Jezus het beeld van een wijnplant. Een beeld dat iedereen in zijn tijd snapte omdat ze te midden van de wijngaarden leefden.
Jezus is de wijnstok, de basis en daaruit komen allemaal ranken. In deze icoon uit de 16e eeuw wordt het op deze wijze uitgebeeld. Een beetje letterlijk misschien, maar we zien Jezus in het midden met een opengeslagen Bijbel op zijn schoot. Uit hem, de stam waarop hij zit ontstaan 12 ranken, waar we de 12 discipelen zien. Die allemaal omgeven zijn door nieuwe takken, bladeren en natuurlijk druiventrossen. Zoals een wijnplant via de stam water en voedingsstoffen naar de takken, bladeren en druiven vervoert, zo voedt Jezus zijn leerlingen met liefde en levenslessen. In de plaats van die twaalf leerlingen mogen wij onszelf zien. Want Jezus spreekt niet alleen tot zijn 12 vrienden, maar ook tot alle gelovigen die na hen komen.
Jezus gebruikt dit beeld midden in zijn afscheidstoespraak. Aan het begin was hij de voeten van zijn leerlingen. Zo laat hij zien dat hij niet boven zijn vrienden staat, maar hen wil helpen om te groeien en goede mensen te worden. Het eindigt met een hartstochtelijk gebed en vervolgens zijn arrestatie.
Jezus wil dus nog één keer met zijn vrienden de belangrijke dingen doorspreken. Daar hoort bij dat hij wil laten weten dat hun verbinding niet verdwenen is als hij er zo zelf niet meer is. Hij is en blijft die wijnstok, ze zullen zich zijn woorden en daden herinneren, en vraagt ze met hem verbonden te blijven. Want, en dat vind ik het mooie, hij laat weten dat hij zelf ook altijd met hen verbonden zal zijn. Het gaat twee kanten op: Jullie moeten met mij verbonden blijven en ik met jullie. Jezus geeft hier een opdracht aan zichzelf. Hij wil in verbinding blijven.
Wij mogen als gelovige een relatie met God en Jezus aangaan, maar Hij zal van zijn kant ook altijd contact zoeken. Hij is en blijft die stam die zoekt naar verbinding om het leven door te geven.
Het vervolg van de tekst zegt Jezus nog iets meer over wat belangrijk is in de relatie die hij met mensen wil hebben. Want als bijna alles met verbindingen te maken heeft, dan is het goed iets te zeggen over de kwaliteit van de verbinding. Immers we weten allemaal dat slechte wifi heel frustrerend is…..
Zo is het ook in een relatie. Daarin zijn een paar dingen die voor een goede verbinding zorgen. Belangrijkste woord daarbij is liefde. Liefde is hier niet zomaar een gevoel, maar liefde heeft te maken met de manier waarop Jezus in het leven stond. Hij heeft Gods liefde laten zien. Dat God van iedereen houdt, ook van de buitenstaanders en de grensgevallen. Jezus hielp de mensen die niemand wilde helpen. Voor hen maakte hij tijd. Met die liefde veranderde hij mensenlevens en de wereld. Het is een liefde die wat voor een ander over heeft. Die doorzet ook als het even niet makkelijk is. Het is een liefde die leeft met een droom van hoe het beter kan in de wereld.
Die liefde voelt hij ook voor ons. Jou en mij heeft hij net zo lief: ‘ik houd van jullie, net zoals de Vader van mij houdt. Doe wat ik van je vraag, want dan blijft mijn liefde je leiden’. Vervolgens legt Jezus uit dat hij altijd de weg van zijn Vader gegaan is. Zo mogen wij Jezus volgen. Deze woorden kunnen soms wat streng overkomen, alsof Jezus van ons vraagt precies de regels te volgen. Maar geloven en verbinding gaat hier niet om regels volgen, maar om de liefde van God te voelen die levens verandert. Die ook jouw leven kan veranderen. Die liefde geeft vreugde volgens Jezus.
Dat brengt mij bij die twee op elkaar geplakte Möbius ringen die ik aan de kinderen heb meegegeven. Ik heb er ook één voor hier bewaard. Is er een vrijwilliger die wil knippen?
De vorm die je overhoudt als je de twee ringen openknipt zijn twee in elkaar verbonden harten. Onafscheidelijk, maar niet hetzelfde. Zo mag het tussen God en ons zijn. Door liefde onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een net iets ander beeld dan de wijnstok, maar ze zeggen eigenlijk hetzelfde.
Blijf verbonden in liefde.
Als je die liefde kent in je leven, dan ga je iets uitstralen, zo is Jezus’ overtuiging. Daarom geeft hij zijn leerlingen deze regel mee: ‘Houd van elkaar, net zoals ik van jullie houd.’
Als je weet dat er een onuitputtelijke bron van liefde voor je is, namelijk God onvoorwaardelijk liefde voor jou, dan word je aanstekelijk en ga je die liefde delen met de mensen om je heen. Ieder op onze eigen manier met onze eigen talenten. Voor je vrienden, je familie of die ene klasgenoot/collega die er niet echt bij hoort of het moeilijk heeft mag jij er zijn.
Blijf verbonden in liefde
Met God
Met elkaar als gelovigen
Met deze wereld en de mensen die het zo hard nodig.
Want Gods hart voelt zich al met jou en mij verbonden.
Amen
