19 mei 2024
Gemeente van Jezus Christus,
Ik moet iets toegeven.
Het is niet makkelijk, maar ja het is toch beter om het wel te doen
Nou ja, een dominee is ook maar een mens
Dus er zal misschien wel begrip voor zijn…..
Ik moet heel eerlijk toegeven dat ik een fout heb gemaakt
We hebben de hele kerk volgehangen met mooie, kleurrijke ballonnen.
Er is een prachtige schikking, ook met de kleuren van de regenboog
En Annelies vroeg nog: waarom het fruit?
Nou vanwege de vruchten van de Geest, was mijn antwoord.
We lezen Galaten 5 waarin het gaat over de vruchten van de Geest
Liefde
Vreugde
Vrede
Geduld
Vriendelijkheid
Goedheid
Geloof
Zachtmoedigheid
Zelfbeheersing
Het leek mij wel een mooie invalshoek voor Pinksteren dit jaar. De Heilige Geest is vaak wat abstract en ingewikkeld, maar bij die vruchten kunnen we ons wel wat voorstellen. Dat kunnen we ook nog wel koppelen aan de dag van vandaag, want hoeveel behoefte is er niet aan wat geduld met elkaar. Of wat te denken van zachtmoedigheid, als protest, oproer en tegen elkaar schreeuwen de norm lijkt geworden? Vrede, nou dat hoeft verder geen uitleg. En zelfbeheersing, het klinkt wat braaf. Maar als we niet toegeven aan iedere impuls of behoefte, zou er dan niet veel meer overblijven om te delen met hen die niets hebben in deze wereld?
Bij die vruchten kunnen we ons iets voorstellen en zien wat de Heilige Geest voor ons kan betekenen. Wat voor verandering Gods Geest in mensen teweeg kan brengen.
Maar ja, ik heb dus een fout gemaakt. Het Grieks spreekt helemaal niet van vruchten, maar er staat ho karpos. Dat is het enkelvoud, van het woord dat gebruikt wordt voor de vruchten van bomen, maar ook van figuurlijke vruchten waar mensen van profiteren. Paulus heeft het dus over de vrucht van de Geest, om vervolgens met zijn opsomming te komen.
Dat lijkt een beetje een tegenstelling, maar Paulus maakt er een punt mee. We hebben het niet gelezen, maar voor deze verzen heeft hij nóg een opsomming. Het is een opsomming van de werken van het vlees, om het even vrij letterlijk te vertalen. De NBV vertaalt het met: de praktijken waartoe de aardse begeerte ons aanzet. Hier staat in het Grieks wél een meervoudsvorm. Paulus noemt vervolgens zaken als vijandschap, ruzie, jaloersheid, dronkenschap en intriges.
Allemaal zaken die relaties tussen mensen onderling, maar ook de relatie tussen God en mens goed kunnen verzieken. Net als de andere opsomming een lijst van zaken waar we ons heel goed iets bij kunnen bedenken. Met de dingen die genoemd worden hebben we misschien wel dagelijks mee te maken. Wat we om ons heen zien gebeuren. In ruzies op het werk, wantrouwen in de politiek, geweld op kleine en grote schaal.
Tegenover een overweldigende veelheid aan ontregelende zaken die we in ons leven kunnen ervaren staat voor Paulus maar één ding: de vrucht van de Geest. Net zoals God één is en niet opgedeeld kan worden in stukjes en beetjes.
Het enkelvoud heeft daarmee opeens een belangrijke functie. Want de gaven van de Geest, zoals ze ook wel eens worden genoemd, vallen niet tegen elkaar uit te spelen. De één is niet belangrijker dan de ander. Er is geen ranglijst. Het zijn allemaal onderdelen van één en hetzelfde fenomeen.
Zoals licht in feite de optelsom is van vele verschillende lichtgolven met hun eigen kleur. Een prisma laat dat goed zien. Als er een lichtstraal via een bepaalde hoek op de driehoek valt, zal de ene lichtstraal opgesplitst worden in de verschillende kleuren waaruit die lichtstraal is opgebouwd. Ik ga u niet met allerlei natuurkunde lastig vallen, dat is ook helemaal niet mijn vakgebied. Maar dit plaatje laat goed zien wat ik bedoel.
De witte lichtstraal die opgebroken wordt in de kleuren van de regenboog: van rood tot violet.
Zo zouden we ook de vrucht van de Geest kunnen zien. Als één groot cadeau waarmee God de mensen wil helpen en zegenen. Het is denk ik niet voor niets dat Paulus de liefde voorop zet. Paulus begint dit stukje van zijn brief er namelijk mee de gemeente op te roepen elkaar te dienen in liefde. Hij herinnert ze daarbij aan woorden die door Jezus zelf zijn uitgesproken: de hele wet is vervuld in dit ene woord: heb uw naaste lief als uzelf.
De opsomming van de vrucht van de Geest begint hij vervolgens met het noemen van de liefde.
Liefde is als het witte licht dat je uiteen kan laten vallen in allerlei verschillende gaven: Vreugde, Vrede, Geduld, Vriendelijkheid, Goedheid, Geloof, Zachtmoedigheid, Zelfbeheersing. Allemaal verschillende zaken, maar die wel een uitingsvorm van liefde zijn.
Waar zou de vriendelijkheid zijn zonder de liefde? Bij geloof zou je ook het woord vertrouwen of betrouwbaarheid kunnen zetten. Onmisbaar in elke relatie. Liefde begint bij de ander vertrouwen en betrouwbaar zijn in je doen en laten voor een ander. Of wat te denken van vreugde. Dat is niet iets dat op zichzelf staat, maar de meeste en diepste vreugde ervaren we vaak in de relaties de we hebben met andere mensen of levende wezens in ons leven.
Het witte licht van de liefde dat voor even opgebroken wordt in de verschillende kwaliteiten waar de liefde uit bestaat. Het mooie is dat dit recht doet aan het feit dat we allemaal anders zijn. We zijn allemaal onze eigen combinatie van kleuren, de ene mens een beetje rood bezit en de ander een beetje meer blauw.
Deze vrucht van de Heilige Geest is niet alleen een individueel cadeau voor de gelovige. Het is gave die op de kerk van Christus wordt gelegd. Dat feest mogen wij vandaag met elkaar vieren. Dat wij delen in Gods Geest, waardoor we met elkaar op Jezus kunnen gaan lijken.
Daarom heb ik naast het Pinksterverhaal, waar we lezen hoe ontregelend en verbijsterend de komst van de Geest is, ook het einde van het tweede hoofdstuk gelezen. Daar horen we namelijk welk effect de komst van de Geest heeft. Dan gaat het me niet om de aantallen die genoemd worden, maar over wat er beschreven wordt over de groep van Jezus volgelingen. Er staat dat ze bezig blijven met de woorden en daden van Jezus, ze vormen een gemeenschap, delen het brood van huis tot huis en bleven met elkaar bidden.
Door Pinksteren wordt de groep van Jezus volgelingen alleen maar hechter. Niet omdat alle apostelen opeens op elkaar gaan lijken. Er blijven verschillen. Zo is het nog steeds Petrus die als eerste het woord durft te nemen en de menigte durft toe te spreken. Maar ze delen wel in die ene vrucht van de Geest, Gods liefde in al haar scharkeringen.
Dat blijft niet zonder effect. Het is ontroerend om te lezen hoe deze groep mensen in de gunst staat bij het hele volk. Niet alleen de eigen gemeenschap profiteert van Pinksteren, het geluid is tot buiten te horen. Iedereen kan zien en horen dat deze mensen zijn aangeraakt door iets wat hen veranderd heeft. Niet alleen die ene Pinksterdag, maar daarna ook nog. Gave van de Geest trekt haar sporen.
En in dat spoor mogen wij volgen. Want ook op ons als individuele gelovige en als gemeenschap die deel is van de wereldwijde kerk, is Gods Geest gelegd. En wij mogen in ons midden opzoek gaan naar het spoor van de Geest.
Waar is iets te vinden van de liefde, Vreugde, Vrede, Geduld, Vriendelijkheid, Goedheid, Geloof, Zachtmoedigheid en Zelfbeheersing? In het vertrouwen dat als deze kwaliteiten onze gemeenschap opbouwen, er iets gaat waaien dat tot buiten de muren van dit kerkgebouw is te merken.
Dat Gods Geest ons daartoe mag zegenen.
Amen
