3 januari 2021
Gemeente van Jezus Christus,
Wat zouden de wijzen meegenomen hebben naar huis?
We weten natuurlijk dat ze met allerlei cadeaus naar Jezus toekwamen: goud, wierrook een mirre. Ze openen hun schatkisten en bieden Jezus geschenken aan, zo vertelt het verhaal. Betekent dit dat ze met lege handen of lege schatkisten weer naar huis zijn gegaan?
Wat zouden de wijzen meegenomen hebben naar huis na hun ontmoeting met Maria en Jezus? Welke verhalen zullen ze verteld hebben toen ze weer thuis waren? Ze zullen vast verteld hebben over die koning Herodes die zichtbaar schrok toen zij vroegen naar een pasgeboren koning. Onderweg terug zullen ze vast nog veel met elkaar gesproken hebben over die bijzondere droom die ze gehad hadden. Een waarschuwing die hun onderbuik gevoelens bevestigde: koning Herodes vormt een gevaar voor het kleine kind.
En de ster, natuurlijk zullen ze het vaak gehad hebben over die bijzondere ster. Het verschijnen van de ster aan de hemel had hen nieuwsgierig genoeg gemaakt om op weg te gaan. Op zoek naar een nieuwe koning die geboren was. De ster die opnieuw scheen toen ze bij Herodes uit het paleis vertrokken. Wat waren ze blij en opgelucht dat ze er nog steeds was! Het leek wel alsof het de ster was die hen uiteindelijk de weg wees naar het koningskind dat ze zochten.
Volkeren zullen op weg gaan naar jouw licht
Koningen naar de glans van jouw dageraad.
Koningen naar de glans van jouw dageraad.
Het zijn woorden die Jesaja uitspreekt over een Jeruzalem dat weer in ere hersteld zal zijn na de verwoestingen van de ballingschap. Ze passen echter ook wonderwel bij de zoektocht van deze wijze mannen uit het oosten en het licht van de ster die hun de weg wijst. Ze zijn in beweging gezet, nieuwsgierig en aangetrokken door iets onbekends.
Dat ze uiteindelijk zo blij zijn om Jezus te vinden geeft aan dat ze niet alleen met hun hoofd, maar ook met hun hart gezocht hebben. Want waarschijnlijk zullen ze niet meer gevonden hebben dan een kleine jongen met zijn vader en moeder, ergens in een klein huisje in Betlehem. Aan niets zal te zien geweest zijn dat dit de nieuwe koning is. Tóch herkenden ze hem. Dat kan alleen als ze verder gezocht hebben dan uiterlijk vertoon en macht.
Jesaja heeft het in de paar verzen die we gelezen hebben drie keer over de dageraad. Over licht dat is gaan schijnen als het licht van een nieuwe dag. Elke nieuwe dag die begint brengt hoop met zich mee. Er kan van alles gebeuren. Een nieuwe dag, een nieuwe kans zeggen we wel. Zo beleven veel mensen ook het begin van een nieuw jaar. Feitelijk is er niet veel veranderd, maar er ligt wel een nieuw jaar voor ons waarin veel kan gebeuren. Dit jaar hopen we met zijn allen dat in 2021 ons leven van het slot kan. Of het gebeurt weten we niet, maar de hoop is deze dagen extra voelbaar en uitgesproken aanwezig.
Sta op, wordt verlicht
Want je licht is gekomen
Want je licht is gekomen
De glorie van God is over je opgegaan!
De nieuwe koning die de wijzen vinden is als een dageraad: een nieuw begin, vol beloften. Zo begint God een nieuwe fase in zijn relatie met mensen. Als een nieuwe dag, heel voorzichtig, bijna onzichtbaar.
De redder van de wereld, Hij die heel komt maken wat kapot is in deze wereld, is niet als een superheld opeens aanwezig. Nee, hij begint zijn leven als een baby. Geboren tussen hele gewone mensen en niet in een paleis. Kwetsbaar, want misschien kennen jullie ook het vervolg van het verhaal. Dat Jozef, Maria en Jezus naar Egypte moeten vluchten omdat Herodes deze nieuwe koning wil vermoorden. Zo dichtbij en zo kwetsbaar is God in zijn liefde voor ons gekomen.
De redder van de wereld, Hij die heel komt maken wat kapot is in deze wereld, is niet als een superheld opeens aanwezig. Nee, hij begint zijn leven als een baby. Geboren tussen hele gewone mensen en niet in een paleis. Kwetsbaar, want misschien kennen jullie ook het vervolg van het verhaal. Dat Jozef, Maria en Jezus naar Egypte moeten vluchten omdat Herodes deze nieuwe koning wil vermoorden. Zo dichtbij en zo kwetsbaar is God in zijn liefde voor ons gekomen.
We weten niet eens of de wijzen later hebben geweten hoe het verder gegaan is met Jezus. Zouden de verhalen hen bereikt hebben? Over die koning die zo anders was dat het licht dat hij liet schijnen niet altijd herkend werd.
Want zie, het duister bedekt wel de aarde
En donkerheid de natieën,
Maar over jou zal de Ene opdagen.
En donkerheid de natieën,
Maar over jou zal de Ene opdagen.
Het licht van een nieuwe dag brengt risico’s met zich mee. Het kan dingen laten zien die we liever verborgen houden. Dat blijkt wel als Jezus opgegroeid is en begint te vertellen hoe God de wereld voor zich ziet. Zo laat hij Gods licht steeds duidelijker schijnen, maar daarmee wordt ook steeds beter zichtbaar waar het botst. Jezus is dan ook met regelmaat zeer scherp. Hij stelt de misstanden uit zijn tijd aan de kaak. De manier waarop er met mensen omgegaan wordt. De manier waarop mensen God voor hun karretje spannen.
Waarschijnlijk zal er ook in onze tijd genoeg zijn waarover hij zich kwaad zou maken. Wat zou hij vinden van de vluchtelingen die in de wacht gezet worden in kampen waar nauwelijks te leven is? Wat zou hij vinden van de manier waarop de regel van de wet ook in Nederland soms belangrijker lijkt dan mededogen en compassie?
Het licht van Gods nieuwe wereld kan ons motiveren om niet alles voor lief nemen wat als ‘normaal’ gezien wordt, maar mensen tekort doet of beschadigt. Het kan ons motiveren geen genoegen te nemen met onrecht of onverschilligheid. Jezus volgen betekent dat wij op onze plek, binnen onze mogelijkheden het licht van Gods wereld laten schijnen. Dat doen we door er voor elkaar te zijn en te zorgen, maar dus soms ook door de confrontatie aan te gaan met onrecht.
Sytze de Vries heeft een prachtig lied gemaakt, dat zo gezongen zal worden,
Diep in mij koester ik een licht
een onuitwisbaar vergezicht,
dat steeds weer mijn verlangen voedt
en mij de morgen opendoet.
een onuitwisbaar vergezicht,
dat steeds weer mijn verlangen voedt
en mij de morgen opendoet.
De fakkel van dit vergezicht
is doorgegeven als een licht
dat wankel brandt in weer en wind
maar in een Kind beschutting vindt.
is doorgegeven als een licht
dat wankel brandt in weer en wind
maar in een Kind beschutting vindt.
Fel is het opgelicht in hem,
God kreeg in al zijn woorden stem.
Hij straalde van barmhartigheid
verbrandde aan zijn vurigheid.
God kreeg in al zijn woorden stem.
Hij straalde van barmhartigheid
verbrandde aan zijn vurigheid.
Wat hebben de wijzen meegenomen naar huis? Dat was de vraag waar wij deze preek mee begonnen. We weten het niet, maar in hun verhalen zal te horen zijn geweest dat deze reis de wijzen heeft veranderd. Hun ziel is verrijkt door de bijzondere reis die ze met elkaar gemaakt hebben, maar vooral door het licht dat ze gevonden hebben in dat simpele huisje in Betlehem, bij een moeder met haar zoon. Zij hebben het eerste licht gezien én herkend, van de nieuwe dag die met Jezus begon. Dat licht, die belofte hebben ze met zich meegenomen en gekoesterd.
Hoe fel dat licht is gaan schijnen dat hebben zij misschien nooit geweten. Wij weten het wel. Wij hebben het licht gezien van die nieuwe wereld zonder onrecht, haat en verdriet. Het is een licht van hoop, geloof én liefde. Zo kwetsbaar als het soms schijnt in onze harde wereld, wij mogen het koesteren en aanwakkeren. In het vertrouwen dat het uiteindelijk God zelf is die het licht van zijn nieuwe dag zal laten stralen.
Diep in mij koester ik een licht.
U ook?
U ook?
Amen
