6 juli 2014
3e zondag van de zomer
Lezingen:
Zacharia 9:9-12
Romeinen 6:15-23
Matteus 11:25-30
Gemeente van onze Heer Jezus Christus,
U kent Sadako Sasaki – hoogstwaarschijnlijk – niet, maar grote kans dat u haar verhaal, haar levensverhaal wèl kent. De atoombommen op Hiroshima en Nagasaki betekenden de capitulatie van Japan en in het verre oosten het einde van de tweede wereldoorlog. Sadako Sasaki was een overlever van de atoombom op Hiroshima. Ze is daardoor ernstig ziek geworden. In Japan bestaat de idee dat wie 1000 kraanvogels van origamipapier vouwt, zijn of haar wens tot gezondheid in vervulling gaat. Sadako Sasaki gaat origami-kraanvogels vouwen. Haar actie is haar privé-wens tot gezondheid en – als haar activiteiten breder bekend worden – een wereldwijde wens tot vrede. Spijtig genoeg overlijdt ze, haar project om 1000 vogels te vouwen blijft onvoltooid. De wens tot vrede, haar wens, onze wens is onvervuld, tot op de dag van vandaag.
Kraanvogels zijn bijzondere vogels, mooi en imposant om te zien. In diverse tradities is er betekenis aan deze vogel gegeven: ze staan voor trouw en waakzaamheid. De kraanvogel brengt geluk en een lang leven. De kraanvogel staat voor eeuwigheid.
De eeuwigheid, het eeuwige leven, is in het geding in de lezing van vanmorgen als Paulus schrijft: ‘bevrijd van zonde en in dienst van God, oogst u toewijding aan hem en zelfs het eeuwige leven.’ (Rom.6:22).
Ik kan u vertellen dat als Paulus afgelopen maandag in de preekvoorbereidingsgroep aanwezig zou zijn geweest, hij stevig bevraagd zou zijn. Want laten we eerlijk zijn: Paulus heeft een missie
en daarvan zul je weten ook! Maar hij maakt het ons niet gemakkelijk.
Paulus schrijft een brief aan de gemeente in Rome. Paulus schrijft vaker brieven, en meestal zijn die gericht aan gemeenten die hij kent. Bij de Romeinen is dat niet het geval. Paulus schrijft naar Rome om de gemeente om financiële steun te vragen voor zijn zendingsactiviteiten richting Spanje. Onbekend is of hij daar ook aan toegekomen is.
Paulus heeft een pittige schrijfstijl: zwart/wit en daar maak je geen vrienden mee! Hij is – door zijn eigen biografie: hij maakt een intense bekeringservaring mee – vol van het nieuwe leven in Jezus Christus.
Paulus ziet voor zich dat een herstelde relatie tussen mens en God alleen vanuit God kan bestaan. Een mens bedenkt zich deze God niet. Deze God die zich verbindt aan ons mensen, afdaalt in plaats van hoog in de hemel te blijven. Deze God die mens wordt, zachtmoedig en nederig. Deze God die als een koning op een ezeltje zijn intrede doet – hoe armetierig wil je ’t hebben? (Zacharia 9:9-12)
Het nieuwe leven, een herstelde relatie met God, is geijkt op Jezus, en niet gebaseerd op wat wijzelf presteren. Een nieuw leven waarin we tot het inzicht komen hoe leeg een al te economische benadering is. Door het geloof in Jezus Christus worden wij gered, zegt Paulus. Dát is wat hij bedoeld te zeggen als we ons ten dienste van de gerechtigheid stellen.
We hadden Paulus afgelopen maandag ook nog wat te vragen over het slaaf-zijn. Een slaaf in Paulus’ tijd heeft niets te kiezen, is object, een ding. Van een vrijwillige keuze om je in dienst van iemand te stellen kon wat ons betreft geen sprake zijn. Je kunt wèl de keuze maken om je te verbinden aan Jezus Christus, en zo te kiezen tégen de zonde, dat je daardoor niet langer gevangen en bezet bent.
Wat is dan zonde? Zonde is een situatie waarin iemand slechts met zichzelf bezig is. Zonde is als we niet in staat zijn om een werkelijk rechtvaardige en vreedzame samenleving te scheppen. Zonde is als je alle besef voor dienstbaarheid bent kwijt geraakt, en je het gewoon vindt om met gemeenschapsgeld voor eigen gerief te speculeren. Zonde is niet willen en kunnen zien dat in een Maserati rijden voor een topman in de sociale woningsector een brug te ver is. Zonde: als de wens tot vrede – wereldwijd – onvervuld blijft. Als de cirkel van geweld en wraak niet doorbroken kan worden. Als het enige antwoord op de gruwelijke en te veroordelen moord op 3 Israelische jongens nóg meer geweld is. Dat is zonde.
Paulus bedoelt te zeggen dat ieder individu onder de macht van de zonde staat zolang hij of zij niet bevrijd is door de kracht van God. Deze kracht van God die onder meer zichtbaar en ervaarbaar is in de machteloze menselijkheid van Jezus Christus.
Ietwat verhuld spreekt Jezus ook over het eeuwige leven. Hij zal rust geven aan wie vermoeid zijn en gebukt gaan onder een zware last. De enige die werkelijk rust kan geven, is de messias. Hier is de messias aan het woord èn aan het werk. Jezus is hier de belichaming van Gods koninkrijk van vrede en recht.
Het juk – getuige de afbeeldingen die we bekeken – is zwaar en ongemakkelijk.
Het juk roept een beeld op van de mens als lastdrager, een niet te torsen vracht. Jezus opent de aanval op de godsdienstige elite die weigert hem als Messias te erkennen. Dan zal het aan de eenvoudigen, de kinderen geopenbaard worden, zij die zich niet laten voorstaan op hun vroomheid – zo beslist God.
De godsdienstige elite die met het juk van de tora in z’n geperverteerde vorm van het leven een vermoeiende en moedeloos makende last gemaakt heeft, waar uitzicht en vreugde ontbreekt.
Jezus neemt geen juk op zich, nee, hij legt ons ook opnieuw een juk op – maar dat ziet er anders uit.
Dat juk gaat over verbinding, verbinding maken en leggen met hemzelf, Jezus volgen en van hem leren wat de ware betekenis van de Tora is, waarover hij vertelt in de Bergrede. Dat is radicaal, net zo radicaal als Paulus is. Dat vraagt, eist, radicale gehoorzaamheid aan God. Is dat – opnieuw – een niet te dragen last? Zitten we er eigenlijk wel op te wachten? Een nieuw juk, verbinding met Jezus, eeuwig leven, rust en eeuwigheid? Of is het een last waardoor en waarmee je rechtop gaat staat,
vrijuit adem haalt verbonden bent met God en Jezus en de weg met Jezus richting God gaat, richting wereldwijde vrede, een leven zoals God het leven voor ons bedoeld heeft.
Geïnspireerd door Paulus en aangesproken door Jezus kies ik voor het laatste: een juk van leven en eeuwigheid, schitterend!
Twee mensen moeten met een zak vol stenen op hun schouders een berg beklimmen. De ene mens gaat al ploeterend naar boven, hij vindt het zwaar. Het duurt wel even voor hij boven is. Uitgeput is hij, logisch! De ander gaat met een wonderlijk lichte tred naar boven. Als het ware vliegt hij naar boven. Veel eerder dan de eerste is hij er. Daarboven raken ze aan de praat met elkaar.
‘Hoe komt het nou dat jij eerder was?’ ‘Ach’, zegt de ander, ‘in die stenen zitten prachtige edelstenen verborgen. Kijk maar mee!’ En hij splijt de stenen om er samen naar te kijken.
Amen
