24 december 2011
Begint met filmpje http://www.youtube.com/watch?v=GkHNNPM7pJA
2:51 Times change, feelings remain the same
Gemeente van de kerstnacht,
Times change, feelings remain the same
Tijden veranderen, gevoelens blijven dezelfde.
Als Lucas en Matteus vandaag het verhaal van de geboorte van Jezus zouden schrijven, zouden ze gebruik maken van sociale media, zoals Twitter en Facebook, daar twijfel ik niet aan. Dat zijn de veranderende tijden.
Gevoelens blijven hetzelfde: wat zijn de gevoelens met kerst? Wat zijn onze gevoelens met kerst? Ik kan u & jou gaan vragen wat uw / jouw gevoelens met kerst zijn. Het heeft te maken met de traditie, het verhaal van de geboorte van Jezus horen, bekende liederen zingen, luisteren naar mooie muziek. Op zoek naar licht, warmte, gemeenschap, vrede. Zoiets? Is het ook ons even terugtrekken uit onze wereld? De wereld van de economische crisis, de onzekerheid over je baan, of je überhaupt wel een baan krijgt de wereld van de natuurrampen, de wereld van het geweld, de wereld van de armoede die dichterbij is dan we voor waar willen houden, de wereld van onze vragen ‘waar leef ik voor?’, ‘wat is de zin van mijn bestaan?’, de wereld van ons verlangen naar zin, gezien worden en gekend zijn. Je zou je inderdaad wel willen terugtrekken – even een plaats om op adem te komen in alle kerststress. Ik gun het ons allemaal, maar het zit er niet in. Het verhaal van de geboorte van Jezus is een verhaal van onrust.
Laten we even een paar scènes bekijken:
Still film 0:41 Joseph we need to talk
Jozef, we moeten praten, ik zal zwanger worden, …. van de zoon van God.
Paniek! Onzekerheid? Hoe moet dit nu? Hoe ziet mijn toekomst eruit? Kan ik wel voor dit kindje zorgen? Zie je het voor je? De geboorte van een kind zet je hele leven op z’n kop – alles wordt anders, en het zal nooit meer zijn zoals het vroeger was.Maria krijgt van de engel Gabriel te horen dat ze zwanger zal worden, en de zoon van God zal baren. Gabriel breekt in in haar bestaan. Maria is een gewoon meisje, van wie het hele leven op z’n kop gezet wordt door dit bericht. Jong moeder worden is niet eenvoudig, de omstandigheden zijn niet ideaal. Kun je dan werkelijk blij zijn? Of is het een overval? En Jozef? Die wordt er aan z’n haren bijgesleurd. Maria’s toestand wordt ook zijn verhaal, of hij het nu wil, of niet. Weglopen is er niet bij.
En of het allemaal niet genoeg is, is er ook dit:
Still film, 0:56 avoid Romans
Vermijd de Romeinen
Juist als je al alle zeilen moet bijzetten om je eigen leven op de rit te houden, is er een keizer in Rome – Augustus – die een volkstelling wil houden. De bezetter – want dat is hij – wil weten wat er zoal aan bezit in zijn enorme rijk is, en met een volkstelling kan hij daar achter komen. Dan kan hij vervolgens een plan voor belastingheffing gaan opstellen. Jozef en Maria moeten op weg van Nazareth naar Bethlehem, daar komen ze vandaan, omdat ze daar nog wat bezit hebben,daar moeten ze zich inschrijven. Het is geen plezierreis, ze gaan omdat het moet: in opdracht van de vreemde overheid, hoogzwanger, in verwachting van de zoon van God. Het is niet zo verwonderlijk dat je op je tocht van zo’n 100 km de Romeinen wilt ontlopen. Het is al chaotisch en verwarrend genoeg.
Still film 1:12 google maps met bezet & 1 vrije plaats
In Bethlehem wordt het kind geboren, in Bethlehem wordt het kind verbonden met David, de herder die koning werd, de koning die staat voor een tijd van vrede en gerechtigheid. Het is vol in Bethlehem, er zijn veel mensen gedwongen op reis, er is geen plaats in de herberg. Voor dit kind, deze zoon van God, die genoemd wordt redder, iemand die heil brengt, hij die borg staat voor vrede en gerechtigheid, en dat belichaamt in zijn verdere leven, voor dit kind is geen plaats. Alleen in een stal is nog plaats. Daar wordt hij geboren en Maria wikkelt hem in doeken en legt hem in de voederbak van de dieren.
Still film 1:40 ‘12374 likes’ bij foto
En toch, deze bijzondere en bizarre omstandigheden weerhouden mensen er niet van om naar dit kind te komen, en het eer te bewijzen. Matteus, de andere verteller, verhaalt van de wijzen uit het oosten, die met hun koninklijke geschenken, goud, wierook en mirre, dit kind komen eren. Ze gaan aan de machthebber – koning Herodes – voorbij, en zien in dit kind de redder van de wereld. In versie van Lucas, die we zojuist horen, zijn het de herders die op bezoek komen, nadat zij van een engel het goede nieuws van de geboorte van dit kind gehoord hadden. Herders waren in de dagen van de geboorte van Jezus de mensen aan de rand van de samenleving, niet in tel, volledig mislukt. Juist deze mensen die niet gezien werden, die niet voor een volkstelling op weg moesten, want ze hadden immers niets – deze herders krijgen het bericht van de engel uit de hemel, van God zelf dat er een kind geboren is, een redder, de messias, iemand die staat voor nieuwe tijden, een tijd van vrede en gerechtigheid. Het signalement is opvallend eenvoudig vergeleken met de eretitels: redder en messias. Een kindje, in doeken gewikkeld en liggend in een voederbak voor de dieren. Ook de herders moeten wel gaan om te zien wat er in hun wereld veranderd is. Het zijn zeer verschillende mensen die op reis moeten. Jozef en Maria, de naamlozen die ook in Bethlehem zijn, de herders, allemaal deel uitmakend van de geschiedenis van God met ons mensen.
Op de orde van dienst staat: oproep volkstelling 2011. U kunt gerust zijn, er is geen volkstelling door een vreemde mogendheid, of door wie dan ook. U heeft, met welk gevoel en met welk verlangen dan ook, gehoor gegeven aan de oproep om vanavond hier te zijn. Om het verhaal te horen van de geboorte van het kind dat staat voor vrede en gerechtigheid. Dat kind dat geboren is in onze wereld, met alle misère en ellende en verdriet dat daarbij hoort. Het Christuskind ligt daar in de kribbe als één van ons, als metgezel, als maatje van allen bij wie menselijkheid en leefwaardigheid een probleem is geworden. Het is in onze wereld waarin dit kind geboren wordt. Zo wil God ons nabij zijn. Wordt onze wereld daar dan anders van? Niet als we met onze handen over elkaar blijven zitten. Wel als we de oproep om mee te werken aan vrede en gerechtigheid in onze eigen wereld met beide handen aangrijpen. Tijden veranderen, het verlangen naar vrede en gekend zijn dat blijft.
Amen
