20 oktober 2013
Ds. Lamfers
Lezing uit de Thora: Genesis 32:23-32
Evangelielezing: Lukas 18:1-8
Jakob en de weduwe durven een intens gevecht aan te gaan om met veel moeite hun recht te verkrijgen. Je recht verkrijg je nu eenmaal vaak niet een, twee, drie, maar pas na een intense strijd. Van Jakob en de weduwe wordt een enorm uithoudingsvermogen gevraagd, een geweldige inzet. In een corrupt land, dat vanzelfsprekend geen rechtsstaat is, moet je lang aandringen, wil je eindelijk je gelijk krijgen. De weg naar je ideaal verwezenlijken, hoe nobel het ook moge zijn, gaat niet altijd over rozen. Het goede krijg je lang niet altijd cadeau. Daarvoor moet je vechten, vaak een lange adem voor hebben. Standvastig je vastbijten in een situatie, niet de moed opgeven, daar gaat het om.
Jakob en de weduwe hebben geen andere keus. Zij worstelen met mensen en met God in hun gebeden om uitkomst. De weg van het gebed kan een lange weg zijn, waarin God niet veel lijkt te verschillen van die onbarmhartige rechter die Jezus in deze gelijkenis uittekent. Hoe kan een mens zo hardvochtig zijn? Wie de Balkan en in het Midden-Oosten kent weet dat er veel van zulke onmensen rondlopen, die lange tijd niets willen doen. Waar eigenbelang overheerst en mensen geen geweten hebben, omdat zij los van God en Zijn gebod zijn, kunnen je onmenselijk rare dingen overkomen, waardoor veel bewoners van die gebieden maar al te goed weten wat armoede en onrecht is.
Pas als men haar, na lang aandringen, spuugzat is, komt er eindelijk beweging in haar zaak. Maar dit hele gebeuren is natuurlijk niet ongemerkt aan deze weduwe voorbij gegaan. Het heeft het nodige met deze anonieme vrouw gedaan, net als met Jakob, die ook getekend is door wat er gebeurd is. Wie getekend door het leven gaat, is een ander mens geworden en wordt lang niet altijd begrepen. Een onbegrepen litteken kan zoveel pijn doen. Is het leven dan alleen een en al onbegrip? Eerst die vervelende rechter en nu je omgeving die je niet begrijpt. Niet begrepen wordt maakt een mens eenzaam, verdrietig. Hopelijk niet cynisch en verbitterd, want dan krijgen je tegenstanders alsnog hun gelijk en dat zou jammer zijn.
Laat God ons ook wachten? Waarom wordt je gebed dan niet verhoord? Daar lijden wij onder. Dat God niet alleen maar voor ONS tijd en aandacht heeft, begrijpen wij best. Maar al die overhoorde gebeden van al die mensen, wat is daar de oorzaak van? Valt de oorzaak van armoede en onrecht, is de oorzaak van onwillige autoriteiten aan te geven? Je kunt van allerlei redenen bedenken, maar komt er niet uit. Hoe zou je dan de oorzaak van je onverhoorde gebed kunnen aangeven? Is onvoldoende geloof of gebrek aan vasthoudendheid soms de oorzaak? Heeft het wel zin om je met zulke rederingen af te beulen? Negatieve energie is zo zonde van de tijd en al die moeite. Je kunt je maar beter richten op volhouden, je idealen niet opgeven, ook al moet je jaren wachten voordat je eindelijk die zo gewenste verandering krijgt te zien. De volharding der heiligen als van Jakob, deze weduwe en van Jezus zelf, DAAR gaat het om. Niet opgeven, maar BLIJVEN bidden en BLIJVEN werken aan dat ideaal, opdat het Koninkrijk naar ons toe komt. Advent, barmhartigheid, ontferming, soms onverwacht.
Daarmee is dat litteken dat je hebt opgelopen inde loop van je leven niet weg. Die intense worsteling om iets gedaan te krijgen blijft niet zonder gevolgen. De aanhouder wint, uiteindelijk, maar niet altijd ongeschonden door dat vreselijke, langdurige gevecht. Hulpverlenen is vaak ook een heel gevecht, want een mentaliteit veranderen duurt jaren. Hulpverlenen is ook iets schijnbaar onmogelijks TOCH mogelijk maken, TOCH gedaan krijgen, soms pas na jaren. Koppig volhouden, omdat het om medemensen gaat, die soms ook niet meewerken, omdat zij niet zien wat JIJ ziet, zo duidelijk voor ogen hebt. Wie zag wat Jakob bezielde? Wie zag wat die weduwe voor ogen had? Wie begreep hen?
Wie begrijpt God? Toch gaat God door met mensen. Is DAT niet onbegrijpelijk? Doorgaan met onwillige mensen, die niets van je begrijpen. God als dwaze, koppige aanhouder, net als Jakob en deze weduwe. Zonder zulke vasthoudende terriërs zou de wereld er beroerder uitzien. Alleen volhardende idealisten veranderen de wereld ten goede, overeenkomstig Gods bedoelingen. Amen.
