6 maart 2011
Lezing uit de Thora: Deuteronomium 11:16-28
Evangelielezing: Mattheüs 7:15-27
Het wordt ons in Deuteronomium haast gesmeekt: laat je niet verlokken door verleidelijke machthebbers of mensen die pretenderen goddelijk te zijn, want je komt vroeg of laat van een koude kermis thuis en dan is Leiden in last. Het LIJKT allemaal heel mooi, maar het IS niets. Berg je daarom voor afgoden en valse profeten, want ‘waar Uw schat is, daar zal ook uw hart zijn’ (Mattheüs 6:21). Weet dus goed op wie je je richt, op wie je je vertrouwen hebt gesteld. De prioriteiten die je stelt bepalen je hele leven. Een verkeerde politieke keuze, een verkeerde geloofskeuze kan grote gevolgen hebben voor je leven.
Niet voor niets waarschuwen de schrijver van Deuteronomium en Mattheüs ons. Niet voor niets schilderen zij twee manieren van in het leven staan. Niets voor niets leggen zij ons de God van Israël en Zijn waardevolle geboden na aan het hart, in de hoop dat wij de JUISTE keuzes maken en met heel ons wezen, hart, ziel en verstand, alleen de levende God dienen, opdat het ons wel gaat.
Ja maar, het christendom heeft toch ook niet alleen goeds gebracht? Dat klopt, omdat kerk en christendom ook een mengelmoes zijn van authentiek leven en christendommelijk denken en handelen. Het christendom kan ook een allegaartje zijn van een beetje C en veel andere wezensvreemde ingrediënten. Daardoor worden instituties vooral gekenmerkt door machtswellust en een behoudende instelling, de zonde van de traagheid. Daarom heeft Jezus niets met gevestigde instituten als kerk en staat, maar heeft hij vooral oog voor de kleine man, die door mensen en machten over het hoofd wordt gezien. Jezus denkt ‘back to basics’, bewust kleinschalig, concreet, wetend dat macht altijd weer corrumpeert. Jezus denkt in mensen, in goede intermenselijke verhoudingen. Daarom wordt hier een levende traditie geschetst, die wordt doorgegeven, omdat mensen voor hun kinderen het beste willen. Een traditie die verweven is met het hele leven. Het geloof strekt zich immers uit over ALLE aspecten van het bestaan, is niet alleen maar iets van zondagmorgen van 10 tot 11. Het geloof gaat door heel je wezen heen en bepaalt je visie op het leven, de wijze waarop je in het leven staat. Daardoor ben je er, niet in de laatste plaats, net als Jezus, voor anderen, op grond van een keuze die je hebt gemaakt.
Aan de vruchten ken je de boom. Mooie woorden, vage beloften hebben wij genoeg gehoord, vlak voor de verkiezingen. Maar wat werkt het allemaal uit? Daar gaat het God om! De God van Israël is geen metafysicus, want God houdt niet van vage, zweverige toestanden, maar van concrete gevolgen voor het leven van alledag . De waarheid is concreet betekent LEVEN uit de waarheid. Kijk daarom niet zozeer naar wat mensen ZEGGEN, maar wat mensen DOEN, naar het verschil dat het geloof maakt. Dan weet je: aan drijfzand heb je niets, aan de rots der eeuwen alles. Bouw het huis van je leven daarom op die rots, opdat het bij tegenwind niet als een kaartenhuis in elkaar stort. Zorg voor een stevig fundament, het geloof, opdat je bestand bent tegen tegenslag, verleidingen doorziet en door leugenachtige taal heen prikt, net als Bonhoeffer.
Daartoe rust de Heer ons toe voor onze levensweg: met goede raad, met brood en wijn, opdat wij weten te onderscheiden waar het op aan komt, waar het om gaat, wat ECHT belangrijk is. Dan kies je als gemeente, omdat het om Gods mensen gaat, voor een voedselbank en voor een gezamenlijke maaltijd in plaats van iets van machtsspelletjes en opscheppers te verwachten. Daarom kies je voor medemensen, Sosuakids en bomen. Daarom kies je voor muziek en stilte, opdat herrie, loze kreten en reclame je niet kunnen overrompelen. Daarom kies je voor het gebed en de lofzang, opdat je levend uit de HEILIGE Geest niet verdoofd raakt door de tijdgeest. Alleen op grond van het geloof ben je vol verweer tegen wat mensen schade berokkent, heb je de moed achter maskers te kijken. Alleen het geloof geeft je immers voldoende inzicht om vieze spelletjes en loos gepraat te doorzien.
De Thora werkt heel concreet door in ons alledaagse bestaan, omdat God niet ver weg is, maar heel dichtbij. Zo dichtbij, dat Hij ons nabij is, in goede en vooral ook in kwade dagen. Zo nabij, dat wij Hem niet kunnen loslaten, maar net als Jezus aan Zijn hand onvervaard de goede weg bewandelen. Amen.
