11 januari 2015
Gemeente van onze Heer Jezus Christus,
Waarom dopen we?
Op de eerste dag van dit jaar liep ik in Leeuwarden langs de gracht bij die scheve toren de Oldenhove. De evenementenorganisatie was al weer bezig de dranghekken, loopmatten en andere attributen voor de nieuwjaarsduik op te ruimen. Ook dit jaar had ik het weer niet gedaan, niet in de Leeuwarder gracht gedoken voor de nieuwjaarsduik. En ook bij een van de badplaatsen aan de Noordzee, of in het Gooimeer, in badpak met een oranje reclamemuts op mijn hoofd, ik ben er niet bij. Ik doe het niet! Maar talloze mensen doen het wel! Waarom? Om hun kater van oudjaarsavond weg te spoelen? Om als het ware schoongewassen aan het nieuwe jaar te kunnen beginnen? Als ritueel om daarmee opnieuw te kunnen starten met 2015? Gewoon voor de lol? ’t Zou zo maar kunnen, en hoewel het dit jaar niet zo koud was, lijkt het mij als permanente koukleum niet prettig,
maar zoals gezegd – ervaring heb ik niet.
Veel mensen hebben behoefte aan ‘opnieuw kunnen beginnen’, denk aan het verwachtingsvolle gevoel als je in een nieuw schrift begon, vroeger op school. Zo kun je of wil je op talloze manieren en plaatsen ‘opnieuw beginnen’: op een nieuwe werkplek of in een nieuwe relatie, of in een nieuw huis.
waar je het nu echt anders gaat doen, en niet meer in de valkuilen uit het verleden stapt. Maar, eerlijk is eerlijk, lang niet altijd lukt dat goed om opnieuw te beginnen. En die valkuilen zijn soms zeer hardnekkig!
Zo’n frisse, koude, duik in het water maakt je bewust van het nieuwe begin in het hier en nu. Het is een diepgeworteld verlangen naar een nieuw begin maken. Ik moest hieraan denken toen ik nadacht over de dienst van vandaag waarin we het evangelie horen waarin Jezus gedoopt wordt.
Het is een diepgeworteld verlangen in Israel, naar een nieuwe tijd, waarin gerechtigheid en vrede regeren. Johannes de Doper doet met zijn kleding en dieet heel sterk denken aan de profeet Elia.
De profeet Elia roept dat beeld op van een ander leven, een leven opnieuw, een andere tijd, een nieuwe tijd, waarin alles goed en nieuw zal zijn.
Johannes de Doper doopt en vertelt erbij dat God de zonden zal vergeven. Johannes heeft de doop niet uitgevonden. Rituele wassingen zijn tot op de dag van vandaag bekend in het jodendom. En door middel van de doop, en voor de heren de besnijdenis, kun je toetreden tot het jodendom – naast het nodige onderwijs. Nieuw bij Johannes is, dat hij de doop verbindt met vergeving van zonden. Daarom is de toeloop ook zo groot. Het verlangen om opnieuw te beginnen is zo menselijk, zo herkenbaar, zo onnoemelijk groot. Ook al woon je al in het land van belofte, – Judea, Jeruzalem, ook al ben je al een keer de Jordaan doorgetrokken, dan nog….
Jezus wordt gedoopt, door Johannes de Doper. Jezus voegt zich daarmee in de stoet van ‘alle inwoners van Judea en Jeruzalem’. Er wordt als het ware een nieuwe start aan zijn leven gemaakt. Dat wil zeggen: wat er daarvoor is gebeurd, vertelt Marcus ons niet. Nu, op dit moment, nu Jezus begint aan zijn weg in de openbaarheid, wordt het interessant om door te vertellen!
Als Jezus gedoopt is, gaat de hemel open. Er klinkt een stem uit de hemel ‘jij bent mijn Zoon. Mijn liefde voor jou is groot.’ De geest van God komt naar Jezus toe, in de vorm van een duif. Bij elk nieuw begin is de geest van God betrokken. Het begint al aan het begin, bij de schepping. Dan zweeft de geest van God over de wateren en er komt een plek voor ons mensen om te wonen. Hier, bij het begin van Jezus’ openbare optreden, is de Geest betrokken, zodat wij iemand hebben om na te volgen, om in zijn voetspoor te gaan! In dat verhaal van vrede en recht. En later, in het Pinksterverhaal, wanneer zijn vrienden gepassioneerd vertellen over de bijzondere geschiedenis van Jezus met God en met mensen. Met Gods geest vertellen zij ons de goede verhalen van God aan ons door. Het is een diepgeworteld verlangen naar een nieuw begin maken – daarvoor kunnen we de Geest van God niet missen.
Nieuw begin? Waarom? Was het maar zo dat ik werkelijk blanco, helemaal opnieuw kan beginnen. Was het maar zo dat we 2015 opnieuw zouden kunnen beginnen, en dat de gebeurtenissen van afgelopen week niet gebeurd zouden zijn. Dat de ballast uit het verleden er niet meer is, dat je opnieuw bepaalde keuzes zou mogen maken, en je zou het nu helemaal anders doen en vooral ‘goed’….. Kon het maar zo zijn dat ik geen last meer zou hebben van schuld-of schaamtegevoelens over zaken die ècht helemaal fout zijn gelopen.
De doop leert ons dat je iedere dag opnieuw mag beginnen. Iedere dag opnieuw ontvang je het leven opnieuw uit Gods hand. Dopen hoef je maar één keer te doen. Geloven dat het werkt, je in herinnering brengen wat de betekenis ervan is, dat de Geest van God jou geschonken wordt, jezelf overgeven aan de kracht van het water en de kracht van de Geest is iets wat ik mij dagelijks moet inprenten. Jezelf overgeven aan de God die ieder mens, iedere dag opnieuw, een nieuw begin gunt,
zo maar geeft, gratis en voor niets, dat bedenk je niet zelf, Daarvoor heb je als dopeling ouders nodig die je dat vertellen, daarvoor heb je als gemeente elkaar nodig, om elkaar daarin te steunen, en samen steeds weer opnieuw het leven door God gegeven te ontvangen.
Daarom dopen we!
Amen
