24 december 2015
Lieve mensen,
Twee weken geleden ging ik naar dit concert.
Het was een drie uur durend weergaloos optreden door Typhoon,
diezelfde rapper die dit jaar voor serious request
het themalied “Niet weglopen” maakte.
Het optreden was de afsluiting van een lange tour met hun album
Lobi da Basi,
wat surinaams is voor Liefde is de Baas.
Op schermen aan weerszijden van het podium stond
een boodschap aan het publiek: dat ze
ons die avond de warmte en de liefde wilden laten zien
en meegeven. Juist nu in december.
Ik moest daar tijdens het concert, terwijl ik stond mee
te zingen en te zweten, nog aan denken.
Het was inderdaad een warm bad,
ja: voor even was alles goed,
voor even was alles liefde
Net kerst.
Nou ja. Ho ho. ho.
Maar dan bedoel ik, in de zin van, stop.
Net kerst?
Was dat zo? Was het ‘alles goed’?
Waren er niet ook de poortjes geweest, aan het begin?
En het moment dat we moesten worden gefouilleerd?
Jas open, armen wijd.
En het moment waarop ik zelf binnen inderdaad,
oke één keer dacht,
mmmm, wel veel mensen bij elkaar?
Was dat nou zo lobi da basi-achtig,
was dat liefde?
Liefde is de baas?
Ik weet niet hoe het u de laatste maanden is vergaan,
maar het was een zwaar jaar voor de wereld.
Veel, heel veel mensen,
maakten noodgedwongen de keuze
hun eigen thuis te verlaten, en zwerven nu over de wereld.
Zwerven nu door Europa.
Ja, zwerven nu door Nederland.
Van sporthal, naar sporthal, naar kantoorhal.
Veroordeeld tot de onrust.
En ook was daar het moment in november
waarbij dingen die al lang niet meer ver van huis waren,
maar dat wisten wij niet
want we waren er misschien niet zo mee bezig,
opeens ook echt dicht bij huis voélden,
omdat het zo dicht bij kwám.
De aanslagen in parijs.
Hoe werd u wakker die ochtend?
In een wereld die in verwarring en rouw was.
Hoe hebt u dit alles beleefd?
Hoe hebt u het uw kinderen uitgelegd,
En zijn er misschien reizen afgezegd,
of heeft u ook iets gemerkt en meegemaakt van de verhoogde
veiligheidsmaatregelen.
Want zo laat ik mij dus, nog geen maand later na die aanslagen,
fouilleren voor een concert,
dit concert,
en even later zie ik een zaal vol met handen in de lucht
voor de liefde.
Terwijl ik om me heen kijk denk ik,
de wereld van die verwarring,
de wereld van alles wat er gebeurd is,
die is niet buiten. Die hebben we niet buiten gelaten,
en die is ook niet buiten te sluiten.
Die is hier. In de hoofden van de mensen om me heen.
In de gedachten van angst om veel mensen bij elkaar,
maar ook in de hoop van die handen in de lucht.
De wereld is niet buiten. De wereld is hier.
Het is angst en hoop naast elkaar,
donker en licht door elkaar heen.
Die wereld, onze wereld, zit ook in het kerstverhaal zélf.
Het ís, als je goed leest, helemaal geen verhaal over ‘nu is alles goed’.
Het verhaal gaat over een bezet gebied,
En over mensen die onder het bewind van een dictator
lange reizen moeten maken,
En het gaat over een familie.
Een man. Een vrouw. En een nog ongeboren kind.
Die bij aankomst in de stad geen plek kunnen krijgen.
En ergens in een achterafplek, zonder hygiene,
zonder bijstand, bij de dieren,
moet de vrouw bevallen.
Het is elk jaar griezelig hoe actueel dat verhaal blijft.
En zo lang het dat blijft moeten we het blijven lezen.
De wereld herhaalt zich keer op keer,
omdat wij zélf die wereld zijn en vormgeven.
Het licht én het donker, het zit in onszelf!
De wereld is een afspiegeling van welke weg we gaan.
Ons eigen leven is een afspiegeling van welke weg we kiezen.
Op internet kwam na de aanslagen
heel veel dit citaat langs
Darkness cannot drive out darkness,
only light can do that. Hate cannot drive out hate, only love can do that.
Voor u ruwweg vertaald:
het donker kan het donker niet verjagen,
alleen het licht kan dat. Haat kan haat niet verdrijven, dat kan alleen de liefde.
Het is een citaat van Martin Luther King.
En het roept op, om niet de weg van het donker en de haat verder in te gaan
op het moment dat andere mensen die weg inslaan.
Het is ook een citaat dat makkelijk kan worden misverstaan,
alsof het wereldtoneel iets zou zijn dat buiten ons omgaat.
Dat gaat het niet.
Het zijn niet alleen de buitengewone mensen zoals Martin Luther King
die een verschil maken,
die de geschiedenis omkeren.
De vraag “Hoe willen we de wereld tegemoet gaan?” is ook aan ons.
Zolang ook wíjzelf niet goed kijken naar wat in ons zit
aan angst en haat
zal de geschiedenis zich herhalen.
In het groot, maar ook in het klein.
In ons eigen leven, met onze eigen relaties.
(dia 2 weg, dia 1 weer terug)
Maar wat vieren we dan met kerst?
Misschien is het dit.
In een wereld van verwarring kan een kind
worden geboren in een stal, gewikkeld in een doek,
Dat kind zal opgroeien, Jezus heten,
en met zijn leven een herinnering zijn
aan een licht, een goedheid, een liefde,
die ook in ons zit en ons
tegelijkertijd overstijgt.
Misschien is het dit.
In een wereld van verwarring staan ook wij, nog steeds.
Ons leven is angst en hoop.
Kunnen we het licht zien in het donker
kunnen we het individu zien in de stroom vluchtelingen
kunnen we onze handen nog steeds heffen voor de liefde.
Soms mogen we boven onszelf uitstijgen.
Kies licht.
Amen
