13 augustus 2006, twee lezingen over Bonhoeffer en een over Comenius
ds. Wim Lamfers
Markus maakt ons in zijn evangelie duidelijk dat het eyeopener Jezus om voortschrijdend inzicht gaat door te vertelen dat Jezus oren en ogen van mensen opent, opdat zij meer dan het gewone zien en zo een breed blikveld hebben.
Evangelielezing: Markus 7:24-30
Moeders hebben altijd zorgen. Of je kinderen nu klein of groot zijn, die gedachten, die zorgen, je komt er nooit los van. Altijd is er wel weer een aanleiding om aan je kind te denken of over het welzijn van je kind in te zitten. En als het moet, dan ga je voor je kind door het vuur, net als deze moeder, die als een terriër blijft vechten voor haar geestelijk gehandicapte dochter. Geen wonder als je beseft wat dit kind allemaal overkomt. Geen wonder als je beseft dat als dit kind ziek blijft, deze moeder zich levenslang zorgen zal blijven maken over haar kind. Met een ziek kind heb je levenslang. Maar weinig mensen beseffen hoe zwaar dat is, hoeveel slapeloze nachten jouw deel zijn. Ze moesten eens weten…
Als je hoort dat iemand mensen kan genezen, dan ga je toch ook om hulp vragen? Eerst heel neutraal, heel bescheiden. Zonder veel succes overigens, want die reactie van Jezus, wat moet je daar nu van denken? Lagen de Joden toen ook al overhoop met hun noorderburen? Is die verhouding nooit goed geweest? Of hebben Joden dan toch een streepje voor? Of verbeelden zij zich dat alleen maar, zoals wel meer volken zichzelf overschatten en geweldig belangrijk vinden? Eén ding is duidelijk: ook toen vond men afstand houden tot ‘vreemde’ mensen blijkbaar heel gewoon, ondanks alle misverstanden en pijnlijke situaties, die zo’n afwijzende, vijandige houding met zich mee brengt. Enerzijds overschrijdt Jezus grenzen door Israël te verlaten en naar het frivole Tyrus te gaan. Dat zal menigeen Hem niet in dank hebben afgenomen. Maar anderzijds komt Hij daar blijkbaar als de toerist die niet verder kijkt dan zijn eigen achtergrond en cultuur. Dat is een wel erg beperkt blikveld. In Weesp zijn de doperwten beter dan in Antalya. En de mensen ook! Zie je dan wel wat van dat andere land en die andere cultuur, als je oogkleppen op hebt?
Waarom toch steeds weer eigen volk eerst? Kom je daar verder mee? Waarom zijn die andere, die vreemde mensen meteen honden? Dat klinkt niet bepaald vriendelijk, wat de koning der Joden zegt. De goede Herder lijkt hier ver weg te zijn, totaal achter de horizon verdwenen. Is Jezus dan net zo’n fanatieke Jood als zijn tegenstanders, de Farizeeërs? Geen haar beter? Die wilden ook niets weten van mensen uit dat goddeloze noorden. Dat landvolk hadden zij al lang afgeschreven. Schrijft Jezus hier een ziek kind zomaar af? Is Hij zo hardvochtig?
Niet Jezus is hier grensoverschrijdend bezig, maar die moeder. Die probeert een brug te slaan naar de ander, die zo pijnlijk de boot afhoudt. Die moeder geeft het niet op, ondanks deze pijnlijke afwijzing, maar houdt ondanks alles vol. Daar ben je moeder voor. Net als een van die dwaze moeders, in Buenos Aires, in Srebrenica, in Zuid-Afrika, in …. noem maar op. Moeders die blijven aandringen, moeders die geen grenzen kennen, omdat het om je kind gaat.
Terrein verkennen, grenzen overschrijden, een ander leren kennen en zeker een ander die je vreemd is en merkwaardig reageert, kost tijden moeite. Deze vrouw laat ons zien dat dat geen verloren tijd is, dat verder kijken dan je neus lang is dik de moeite waard kan zijn.
Jezus trekt een duidelijke streep.Maar die moeder denkt blijkbaar ‘wie niet sterk is moet slim zijn’ en overbrugt die enorme afstand tussen mensen die vreemden voor elkaar zijn op een verrassende manier. Zij wordt niet kwaad, waarvoor zij alle reden zou hebben, maar probeert er zoveel mogelijk uit te slepen, door Jezus ogenschijnlijk gelijk te geven, maar met een handige zet in één keer schaakmat te zetten.
Moeders geven het nooit op. Als het om je kind gaat, ga je door. Is het niet rechtsom, dan linksom. Als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. Je kind moet en zal gered worden! Al krijgt het maar een kruimeltje.
Alle vooroordelen gaan aan gruzelementen. Daar gaat een genezende werking van uit. Dan is Jezus weer aan zet. En die moeder? Die moet Hem maar op zijn woord geloven. Maar net als andere mensen in het Evangelie heeft zij daar geen enkele moeite mee. Ook zij gaat vol vertrouwen op weg, net als Abram en net als de hoofdman uit Kafarnaüm. Ook zij komt thuis en vindt haar dochter, maar nu genezen, omdat zij Jezus op zijn woord geloofde en vol vertrouwen op weg is gegaan.
Wat is geloven anders dan God op zijn woord vertrouwen? Een diep vertrouwen hebben, ook als je niet weet waar je het zoeken moet van angst en zorgen. Amen.
